Z niedawnych badań wynika, że u człowieka gen determinujący biosyntezę glukagonu jest umiejscowiony w chromosomie 2 [171]. Bezpośredni produkt translacji swoistego m-RNA przez rybosomy siateczki śródplazmatycznej — preproglukagon — jest pojedynczym peptydem, liczącym 179 aminokwasów, zawierającym obok peptydu sygnałowego i liczącego 30 aminokwasów polipeptydu N-końcowego (glicentin related pancreatic polypeptide, GRPP) glicentynę (w której zawarta jest cząsteczka glukagonu) oraz dwa glukagonopodobne peptydy (glucagon-like peptide 1 i 2, GLP 1 i 2), liczące odpowiednio 37 i 34 aminokwasów. Podobnie jak w proinsulinie, te duże łańcuchy są połączone ze sobą przez zasadowe dwupeptydy, składające się z lizyny i argininy. Oddzielanie się poszczególnych łańcuchów następuje etapami i jest nieco inne w procesie biosyntezy glukagonu trzustkowego i glukagonopodobnych peptydów wytwarzanych poza obszarem trzustki. W komórkach A wysp trzustkowych po oddzieleniu się glicentyny szybko zostaje w niej odsłonięty fragment C-końcowy, co pozwala odróżnić immunologicznie glukagon trzustkowy od pozatrzustkowych peptydów glukagonopodobnych. Działanie biologiczne glukagonu ujawnia się dopiero po odsłonięciu N-końcowej jego części [30], Równolegle w komórkach A wysp trzustkowych wytwarzany jest polipeptyd o masie cząsteczkowej około 10 000, składający się z połączonych GLI-1 i GLI-2, nie reagujący z przeciwciałami skierowanymi przeciw C-końcowej części glukagonu. Rola tego peptydu jest dotąd nie wyjaśniona. Glukagon wstrzyknięty dożylnie znika z krwi z szybkością charakteryzującą się okresem półtrwania 4—6 min. Miejscem jego rozkładu jest wątroba i — w większym jeszcze stopniu — nerki. Te ostatnie są też głównym miejscem degradacji peptydów glukagonopodobnych. Biosynteza i wydzielanie glukagonu przez komórki A podlegają — podobnie jak sekrecja insuliny — regulacji metabolicznej, hormonalnej i nerwowej. Zmniejszają je substraty metaboliczne typu „paliwa” (glukoza, kwasy tłuszczowe, związki ketonowe), które wnikają swobodnie do komórek A i ulegają w nich typowym przemianom. Wiele przemawia za tym, że jednym z istotnych sygnałów jest gromadzenie się ATP, zwiększenie bowiem stężenia tego nukleotydu w komórkach A hamuje biosyntezę i wydzielanie glukagonu. Aminokwasy, głównie cukrotwórcze (alanina), zwiększają sekrecję glukagonu. W zasadzie działają więc na komórki A tak samo jak na komórki B, należy jednak zaznaczyć, że wydzielanie insuliny nasilają przede wszystkim aminokwasy egzogenne, w tym zwłaszcza aminokwasy ketotwórcze (leucyna). W zakresie regulacji hormonalnej szczególnie znaczenie przypisuje się wzajemnym wpływom parakrynnym komórek A, B i D. Glukagon zwiększa sekrecję insuliny i somatostatyny, z kolei oba te hormony na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego hamują czynność wydzielniczą komórek A. Czynność tych komórek jest pobudzana natomiast przez hormony jelitowe, zwłaszcza przez grupę peptydów cholecystokininy, GIP i VIP, prawdopodobnie w ramach funkcjonowania osi jelitowo-trzustkowej. Większe znaczenie ma przy tym sygnał pobudzający, wywoływany spożyciem posiłku białkowego, niż sygnał hamujący po spożyciu węglowodanów. Wzrost wydzielania glukagonu następuje również pod wpływem katecholamin, co ma znaczenie w szybkim uwalnianiu substratów energetycznych. Przyrost stężenia tego hormonu opisano także po podaniu glikokortykosteroidów i temu zjawisku przypisuje się znaczenie w pobudzeniu glukoneogenezy przez hormony kory nadnerczy. Hormon wzrostu wyraźnie zwiększa wydzielanie glukagonu, co znajduje wyraz w zachowaniu się glukagonemii w stanach chorobowych, przebiegających zarówno z nadmierną, jak i zmniejszoną sekrecją somatotropiny. Czynność wydzielniczą komórek A podlega także regulacji autonomicznego układu nerwowego. W komórkach tych wykazano obecność receptorów adrerergicznych typu at i 32, przy czym pobudzenie pierwszych hamuje, a pobudzenie drugich zwiększa wydzielanie glukagonu. Jest charakterystyczne, że adrenalina, która reaguje z oboma typami receptorów adrenergicznych, w komórkach A bardziej pobudza receptory typu 52 (zwiększenie sekrecji glukagonu), zaś w komórkach B — bardziej receptory typu at (hamowanie sekrecji insuliny). Pobudzenie receptorów cholinergicznych muskarynowych i peptydergicznych zwiększa wydzielanie glukagonu, czyli efekt tej stymulacji jest w komórkach A taki sam jak w komórkach B.
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Przeciwwskazania do leczenia cukrzycy pochodnymi biguaniduPrzeciwwskazania do stosowania pochodnych biguanidu w cukrzycy można podzielić na 2 grupy, z tym że determinujące je mechanizmy niekiedy się zazębiają. Pierwszą …
Zaskakujące dyniowe tiramisu
Tiramisu to klasyczny deser, znany i kochany przez większość. Jednak czasem nawet klasyka może się przejeść. Zwykle klasyczne tiramisu warto więc czasami …- zdjęcie panoramiczne zębów cena
- Alkohol i pochodne sulfonylomocznikaInterakcja pomiędzy alkoholem a pochodnymi sulfonylomocznika może być dwojaka. Pierwszy jej typ polega na wystąpieniu głębokiej hipoglikemii, która jest spowodowana głównie sumowaniem …
- ProstaglandynyWpływ prostaglandyn na wydzielanie insuliny nie jest dokładnie ustalony, aczkolwiek wiadomo, że modyfikują one czynność komórek B wysp trzustkowych. Zachodzi zasadnicza różnica …
- Powikłania leczenia cukrzycy pochodnymi sulfonylomocznikaNiebezpieczeństwa spowodowane niepożądanymi objawami przy stosowaniu pochodnych sulfonylomocznika są podobne, jednak ich częstość i nasilenie są różne, w zależności od podawanego leku. …
- Obraz kliniczny cukrzycyZróżnicowanie obrazu klinicznego cukrzycy sprawiało, że już od dość dawna podejmowano próby klasyfikacji tej choroby. W ciągu ostatniego stulecia przyjmowano różne kryteria …
- Rokowanie i zapobieganie retinopatii cukrzycowejRokowanie. Zależy ono od stopnia zaawansowania retinopatii, a ten z kolei w dużym stopniu od typu cukrzycy. W trwającej wiele lat cukrzycy …
- Zmiany łożyskaW rozwoju powikłań ciąży u kobiet chorych na cukrzycę szczególne znaczenie przypada niewydolności łożyska. Narasta ona zwykle powoli i najczęściej osiąga niewielkie …
- Insulina rzeczywistaSwoistość radioimmunologicznej metody oznaczania insuliny jest wynikiem wybiórczego wiązania grup antygenowych tego hormonu z immunoglobulinami G skierowanymi przeciwko tym właśnie grupom. Są …
- Oś jelitowo-trzusłkowaHormony, jelitowe obdarzone właściwościami inkretyny pełnią ważną funkcję fizjologiczną w regulacji wydzielania insuliny (a także innych hormonów wysp trzustkowych), powodując wyrzut tego …
- Neuropatia inne zaburzenia i nagłe zgonyDo obrazu neuropatii wegetatywnej należą zaburzenia czynności gruczołów potowych, wyrażające się regionalnym zwiększeniem (głowa, górna część tułowia) lub zmniejszeniem (dolna część tułowia, …
Najnowsze komentarze