W diagnostyce zaburzeń przemiany węglowodanów wykorzystuje się zjawisko glikozylacji białek, a w szczególności hemoglobiny i białek surowicy (albuminy). W krwince czerwonej dorosłego człowieka około 5% całej hemoglobiny stanowi hemoglobina szybko wędrująca — tak nazwana, ponieważ przy słabo zasadowym pH wędruje w elektroforezie na żelu skrobiowym szybciej od reszty hemoglobiny. Jest to tzw. frakcja HbAj, która dzieli się na dalsze frakcje. Najbardziej ilościowo znacząca jest frakcja HbA,c, będąca właściwym produktem przyłączenia się glukozy do grupy aminowej N-końcowej waliny łańcucha B hemoglobiny A. Proces glikozylacji jest proporcjonalny do stężenia glukozy we krwi i u chorych na cukrzycę hemoglobiny glikozylowanej jest przeciętnie 2 razy więcej (około 10%), zaś w cukrzycy niewyrównanej może jej być nawet ponad 3 razy więcej (około 18%) aniżeli u ludzi zdrowych. Wykazano znamienną korelację pomiędzy wartością HbAl0 (także HbAJ a glikemią na czczo, poposiłkową i dobową, a także cukromoczem. Nie stwierdzono takiej korelacji w cukrzycy typu 1 cechującej się dużymi wahaniami glikemii. Mała wartość HbAlc u chorych leczonych insuliną oznacza zagrożenie występowaniem hipoglikemii i na ogół zaleca się, by nie zmniejszać wartości tej frakcji poniżej 7%. W związku z tym, że zawartość HbAlc (HbAJ ulega znacznie wolniejszym zmianom aniżeli glikemia, obecnie coraz szersze zastosowanie znajduje oznaczanie tej frakcji hemoglobiny w ocenie stanu wy równania metabolicznego cukrzycy. Sugeruje się także — biorąc pod uwagę, że proces glikozylacji hemoglobiny trwa przez całe życie krwinki czerwonej — wykorzystanie tego badania dla oceny długotrwałości wyrównania lub niewyrównania cukrzycy w okresie poprzedzającym wykonanie badania (2—3 miesiące). Wyciąganie tego rodzaju wniosku jest jednak ograniczone względami metodycznymi. Hemoglobinę glikozylowaną oznacza się obecnie najczęściej metodą chromatograficzną na kolumnach zawierających żywicę kationowymienną. Wydzielona w ten sposób frakcja HbAlc zawiera obok stabilnej ketoaminy także tworzącą się przejściowo aldyminę, której stężenie zależy od aktualnego poziomu glikemii. O długotrwałości wyrównania lub niewyrównania cukrzycy na podstawid oznaczenia HbAlc można więc mówić dopiero po uprzednim usunięciu z próbek krwi frakcji pre-Alc (przez dializę lub ogrzanie do 37°C w 0,9% roztworze chlorku sodowego przez 5 h). Ponieważ w stosowanych obecnie szybkich metodach oznaczania hemoglobiny glikozylowanej, opartych na użyciu minikolumien (dostarczanych wraz z odczynnikami w postaci gotowych zestawów, jak np. Bio-Rad Hemoglobin Bio-Rad Laboratories; HbA, Rack Boehringer Mannheim), nie dokonuje się tego zabiegu, a ponadto najczęściej określa się wszystkie frakcje Aj razem, uzyskane w ten sposób wartości są mniej przydatne dla oceny sianu wyrównania metabolicznego cukrzycy w dłuższym czasie. Na wartość HbAt wpływają ponadto wartości innych frakcji HbAla+b, których stężenie zwiększa się w razie przetrzymywania próbek krwi (nawet w niskich temperaturach). Podobnie działa karbamylacja hemoglobiny w mocznicy. Także w razie wybiórczego oznaczania frakcji HbAlc (chromatografia wielkokolumnowa, wysokociśnieniowa chromatografia cieczowa) wynik może ulec zniekształceniu w przypadkach występowania we krwi wariantów hemoglobiny: obecność hemoglobiny S lub C daje wyniki fałszywie zaniżone, zaś obecność hemoglobiny płodowej (F) i innych rzadkich odmian, jak Hbl czy HbH, a także hemoglobiny acetylowanej (po spożyciu dużych dawek kwasu acetylosalicylowego) — wyniki fałszywie zawyżone. Większość możliwości błędnej interpretacji wyników, związanych z chromatograficznym oznaczaniem HbAlc, można ominąć, stosując do pomiaru stężenia tej frakcji hemoglobiny metodę kolorymetryczną, która wymaga jednak bardzo dokładnego przemycia krwinek czerwonych i używana jest głównie w badaniach seryjnych.
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Zmiany anatomopatologiczne w cukrzycyZmiany morfologiczne, które stwierdza się w cukrzycy, można podzielić na takie, które wiążą się z etiologią tej choroby, oraz na ujawniające się …
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne: ubezpieczenie zdrowotne Warszawa
Każdy wie, że zdrowie jest najważniejsze. Najczęściej jednak w praktyce ludzie zaczynają się nim zajmować, gdy pojawiają się symptomy chorobowe. Pomimo pokaźnych …Chirurgia zmian skórnych – skuteczne i bezpieczne leczenie
Na ciele każdego człowieka – niezależnie od jego wieku oraz sposobu, w jaki o siebie dba – pojawiać się mogą zmiany barwnikowe, …- SomatostatynaSomatostatyna została po raz pierwszy wyizolowana z podwzgórza i tak nazwana ze względu na właściwość hamowania wydzielania hormonu wzrostu (somatotropin release-inhibitory factor, …
- Metody radioimmunologiczneZastosowana po raz pierwszy do oznaczania insuliny metoda ta znalazła szerokie zastosowanie w badaniach innych hormonów peptydowych i substancji, które sprzężone z …
- SomatostatynaPoza hamowaniem wydzielania hormonu wzrostu i różnych funkcji przewodu pokarmowego polipeptyd ten zmniejsza czynność wydzielniczą komórek wysp trzustkowych, w szczególności zmniejsza wydzielanie …
- Próby czynnościoweSpośród prób czynnościowych, używanych w diagnostyce zaburzeń przemiany węglowodanów, najszersze zastosowanie znajdują próby obciążenia glukozą, w których po podaniu testowej dawki tego …
- Cukrzyca insulinoniezależna (typu 2)Jest to najczęstsza postać cukrzycy, występująca u osób ze swoistym genotypem „cukrzycorodnym” pod wpływem różnych czynników środowiskowych. Pojawia się w późniejszym okresie …
- Próby obciążenia insuliną i glukoząPróba Himswortha w swoim klasycznym wykonaniu obejmuje 2 kolejne testy: w pierwszym badany otrzymuje doustnie 30 g glukozy na 1 m2 powierzchni …
- Preparaty insuliny krótko działająceNależą tu preparaty, których działanie rozpoczyna się wkrótce po wstrzyknięciu podskórnym i nie przekracza 12 h. Najstarszą i w Polsce już nie …
- Stwardnienie tętniczek i tętnic typu MonckebergaStwardnienie tętniczek. Polega ono na zwłóknieniu i odkładaniu się pomiędzy śródbłonkiem naczyniowym a zanikłą błoną środkową substancji szklistej, która powoduje pogrubienie ścian …
Najnowsze komentarze