Podstawowym zaburzeniem w omawianym zespole jest nadmierne gromadzenie się we krwi (płynie ustrojowym) kwasu mlekowego oraz mleczanu i wystąpienie kwasicy metabolicznej. Może to być następstwem zarówno zwiększonego wytwarzania kwasu mlekowego, jak i ograniczenia jego zużycia; najczęściej zaś oba te procesy występują równolegle. Mleczan jest ubocznym produktem przemiany glukozy i pozostaje w kontrolowanej przez dehydrogenazę mleczanową równowadze z pirogronianem, przy czym stosunek molarny mleczanu do pirogronianu we krwi wynosi 10 : 1. Kluczowe znaczenie w kształtowaniu się ilorazu NADH:NAD, określającego stan oksydoredukcyjny komórki, ma nasilenie procesów utleniania w mitochondriach. W razie jego zahamowania zwiększa się stężenie NADH w cytosolu, a równocześnie zmniejsza się stężenie AMP, co z kolei nasila aktywność fosfofruktokinazy i podaż pirogronianu. Rezultatem tych zaburzeń jest wzmożone wytwarzanie kwasu mlekowego i mleczanu. Występuje to w hipoksji, a poza tym inne czynniki mogą również wpływać na zewnątrzmitochondrialne przemiany i dawać te same skutki (np. przeciwcukrzycowe pochodne biguanidu). Zmiany stężeń wyżej wymienionych składników determinujących wytwarzanie kwasu mlekowego mogą mieć także przyczyny pozamitochondrialne (np. przemiana dożylnie podanej fruktozy), mogą wreszcie zależeć od przemian zachodzących i w cytosolu, i w mitochondriach (np. przemiana alkoholu). Wzrost stężenia kwasu mlekowego i mleczanu we krwi (płynie ustrojowym) może być również wynikiem gorszego zużytkowania tego metabolitu. Jeżeli przyjąć, że dobowe wytwarzanie kwasu mlekowego u dorosłego mężczyzny o masie ciała 70 kg wynosi 1,7 mol, to w razie całkowitego (teoretycznie) zahamowania zużytkowania mleczanu w ciągu 6—-7 h nastąpi zmniejszenie ogólnej puli wodorowęglanów w płynie ustrojowym do połowy. Ponieważ wątroba jest narządem zużytkowującym największą ilość mleczanu, w razie ograniczenia jej wydolności czynnościowej wystąpi hiperlaktacydemia. Opisane mechanizmy są odpowiedzialne za szczególną skłonność chorych na cukrzycę do zwiększonego gromadzenia się mleczanu we krwi. Niedobór insuliny, powodując zahamowanie przemiany tlenowej pirogronianu do acetylo-CoA (zmniejszenie aktywności układu dehydrogenazy pirogronianu), nasila wytwarzanie kwasu mlekowego. Temu samemu procesowi sprzyja hipoksja tkanek, która w cukrzycy niedostatecznie kontrolowanej może wystąpić wskutek zwiększenia stężenia hemoglobiny glikozylowanej (HbAlc) i niedoboru 2,3-difosfoglicerynianu (2,3-DPG), a w cukrzycy długotrwałej — z powodu zmniejszenia przepływu krwi w tkankach i narządach, uwarunkowanego pojawieniem się zmian w małych i dużych naczyniach. Hiperlaktacydemia u chorych na cukrzycę może także być wynikiem stosowania zbyt dużej dawki insuliny i hamowania glukoneogenezy w wątrobie; zaobserwowano, że wstrzyknięcie tego hormonu przed próbą wysiłkową powoduje większy przyrost stężenia mleczanu we krwi niż sam wysiłek. Zwiększenie stężenia mleczanu we krwi podczas stosowania pochodnych biguanidu wiąże się z farmakologicznym działaniem tej grupy leków i jest wynikiem zarówno zwiększonego wytwarzania kwasu mlekowego wskutek hamowania oksydacyjnej fosforylacji w mitochondriach i nasilonej w związku z tym glikolizy, jak i zmniejszonego jego zużytkowania w wątrobie i w tkankach pozawątiobowych. Kwas mlekowy jest silnym kwasem organicznym (pKa 3,8) i przy pH płynów ustrojowych jest całkowicie zdysocjowany. Każda cząsteczka kwasu mlekowego dostarcza 1 jon H+, który jest wymieniany na jon Na+ wodorowęglanu o wiązany przez pozostałe układy buforowe. Mleczan jest wydalany w bardzo małych ilościach z moczem (7—10 mmol/d), co jest wynikiem dużej wartości maksymalnego transportu cewkowego tego metabolitu (TmL); zwrotne wchłanianie anionu mleczanowego odbywa się kosztem reabsorpcji kwaśnych anionów związków ketonowych oraz jonu. chlorowego, w związku z czym kwasicy mleczanowej często towarzyszy ketonuria i hipochloremia.
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Kryteria oceny leczenia cukrzycyCelem prawidłowego leczenia cukrzycy jest przywrócenie chorym sprawności życiowej, możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym („zdrowie uwarunkowane”), uchronienie od następstw inwalidztwa spowodowanego …
- Zmiany anatomopatologiczne innych narządówPoza opisanymi wyżej, w cukrzycy występują charakterystyczne zmiany morfologiczne w wątrobie, skórze, kościach i stawach, zębach i przyzębiu oraz w soczewce. Zmiany …
- Inne lekiSpośród innych przewlekle stosowanych leków, które zmniejszają wydzielanie insuliny, należy wymienić ienytoinę i pochodne lenotiazyny. Opisano wyraźnie pogorszenie przebiegu cukrzycy, a nawet …
- Zabiegi chirurgiczne u chorych na cukrzycęPrzeciętnie co druga osoba z rozpoznaną cukrzycą staje wobec konieczności poddania się operacji. Schorzenie to nie stanowi obecnie przeciwwskazania do interwencji chirurgicznych …
- Polipeptyd trzustkowyPolipeptyd trzustkowy (pancrealic polypeptide, PP) odkryto najpierw jako domieszkę konwencjonalnych preparatów insuliny, a dopiero potem przekonano się, że jest on wytwarzany przez …
- Utlenianie kwasów tłuszczowychUtlenianie kwasów tłuszczowych rozpoczyna się od ich aktywacji przez przejście w tioestry koenzymu A (acylo-CoA) przy udziale tiokinaz (ligaz) i ATP. Ponieważ …
- Obraz kliniczny i rozpoznanie retinopatii cukrzycowejSpośród różnych proponowanych podziałów retinopatii cukrzycowej przyjęła się klasyfikacja, która wyróżnia: 1. Retinopatię prostą (retinopathia simplex, background retinopathy), która obejmuje takie zmiany, …
- Powikłania leczenia cukrzycy pochodnymi sulfonylomocznikaNiebezpieczeństwa spowodowane niepożądanymi objawami przy stosowaniu pochodnych sulfonylomocznika są podobne, jednak ich częstość i nasilenie są różne, w zależności od podawanego leku. …
- Preparaty insulinyDostępna na rynku i powszechnie dotąd stosowana insulina jest otrzymywana z trzustek wieprzowych i bydlęcych. Mianuje się ją w jednostkach międzynarodowych (j.m.). …
Jaki ciśnieniomierz wybrać?
Ciśnieniomierze nadgarstkowe to aparaty służące do pomiaru ciśnienia. W dzisiejszych czasach pozwala to nam na kontrolowaniu codziennie w domu, dzięki odpowiednio zakupionemu …- Wpływ insuliny na przemianę aminokwasów i białekInsulina jest hormonem anabolicznym, zwiększającym syntezę i hamującym rozpad białka. Dotychczas poznano następujące jej wpływy na przemianę aminokwasów i syntezę białek: 1. …
Najnowsze komentarze