Z niedawnych badań wynika, że u człowieka gen determinujący biosyntezę glukagonu jest umiejscowiony w chromosomie 2 [171]. Bezpośredni produkt translacji swoistego m-RNA przez rybosomy siateczki śródplazmatycznej — preproglukagon — jest pojedynczym peptydem, liczącym 179 aminokwasów, zawierającym obok peptydu sygnałowego i liczącego 30 aminokwasów polipeptydu N-końcowego (glicentin related pancreatic polypeptide, GRPP) glicentynę (w której zawarta jest cząsteczka glukagonu) oraz dwa glukagonopodobne peptydy (glucagon-like peptide 1 i 2, GLP 1 i 2), liczące odpowiednio 37 i 34 aminokwasów. Podobnie jak w proinsulinie, te duże łańcuchy są połączone ze sobą przez zasadowe dwupeptydy, składające się z lizyny i argininy. Oddzielanie się poszczególnych łańcuchów następuje etapami i jest nieco inne w procesie biosyntezy glukagonu trzustkowego i glukagonopodobnych peptydów wytwarzanych poza obszarem trzustki. W komórkach A wysp trzustkowych po oddzieleniu się glicentyny szybko zostaje w niej odsłonięty fragment C-końcowy, co pozwala odróżnić immunologicznie glukagon trzustkowy od pozatrzustkowych peptydów glukagonopodobnych. Działanie biologiczne glukagonu ujawnia się dopiero po odsłonięciu N-końcowej jego części [30], Równolegle w komórkach A wysp trzustkowych wytwarzany jest polipeptyd o masie cząsteczkowej około 10 000, składający się z połączonych GLI-1 i GLI-2, nie reagujący z przeciwciałami skierowanymi przeciw C-końcowej części glukagonu. Rola tego peptydu jest dotąd nie wyjaśniona. Glukagon wstrzyknięty dożylnie znika z krwi z szybkością charakteryzującą się okresem półtrwania 4—6 min. Miejscem jego rozkładu jest wątroba i — w większym jeszcze stopniu — nerki. Te ostatnie są też głównym miejscem degradacji peptydów glukagonopodobnych. Biosynteza i wydzielanie glukagonu przez komórki A podlegają — podobnie jak sekrecja insuliny — regulacji metabolicznej, hormonalnej i nerwowej. Zmniejszają je substraty metaboliczne typu „paliwa” (glukoza, kwasy tłuszczowe, związki ketonowe), które wnikają swobodnie do komórek A i ulegają w nich typowym przemianom. Wiele przemawia za tym, że jednym z istotnych sygnałów jest gromadzenie się ATP, zwiększenie bowiem stężenia tego nukleotydu w komórkach A hamuje biosyntezę i wydzielanie glukagonu. Aminokwasy, głównie cukrotwórcze (alanina), zwiększają sekrecję glukagonu. W zasadzie działają więc na komórki A tak samo jak na komórki B, należy jednak zaznaczyć, że wydzielanie insuliny nasilają przede wszystkim aminokwasy egzogenne, w tym zwłaszcza aminokwasy ketotwórcze (leucyna). W zakresie regulacji hormonalnej szczególnie znaczenie przypisuje się wzajemnym wpływom parakrynnym komórek A, B i D. Glukagon zwiększa sekrecję insuliny i somatostatyny, z kolei oba te hormony na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego hamują czynność wydzielniczą komórek A. Czynność tych komórek jest pobudzana natomiast przez hormony jelitowe, zwłaszcza przez grupę peptydów cholecystokininy, GIP i VIP, prawdopodobnie w ramach funkcjonowania osi jelitowo-trzustkowej. Większe znaczenie ma przy tym sygnał pobudzający, wywoływany spożyciem posiłku białkowego, niż sygnał hamujący po spożyciu węglowodanów. Wzrost wydzielania glukagonu następuje również pod wpływem katecholamin, co ma znaczenie w szybkim uwalnianiu substratów energetycznych. Przyrost stężenia tego hormonu opisano także po podaniu glikokortykosteroidów i temu zjawisku przypisuje się znaczenie w pobudzeniu glukoneogenezy przez hormony kory nadnerczy. Hormon wzrostu wyraźnie zwiększa wydzielanie glukagonu, co znajduje wyraz w zachowaniu się glukagonemii w stanach chorobowych, przebiegających zarówno z nadmierną, jak i zmniejszoną sekrecją somatotropiny. Czynność wydzielniczą komórek A podlega także regulacji autonomicznego układu nerwowego. W komórkach tych wykazano obecność receptorów adrerergicznych typu at i 32, przy czym pobudzenie pierwszych hamuje, a pobudzenie drugich zwiększa wydzielanie glukagonu. Jest charakterystyczne, że adrenalina, która reaguje z oboma typami receptorów adrenergicznych, w komórkach A bardziej pobudza receptory typu 52 (zwiększenie sekrecji glukagonu), zaś w komórkach B — bardziej receptory typu at (hamowanie sekrecji insuliny). Pobudzenie receptorów cholinergicznych muskarynowych i peptydergicznych zwiększa wydzielanie glukagonu, czyli efekt tej stymulacji jest w komórkach A taki sam jak w komórkach B.
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- wrzesień 2023
- maj 2023
- kwiecień 2023
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Patogeneza makroangiopatii cukrzycowejPrzyczyny nasilonej aterogenezy i stwardnienia tętniczek w cukrzycy nie są w pełni wyjaśnione. Z dotychczasowych badań wynika, że mogą być różne. Dowodzą …
- Inhibitory białkoweOpisano występowanie w surowicy następujących białkowych inhibitorów: 1. W 1953 r. Bornstein i Park wykazali w surowicy zwierząt z cukrzycą alloksanową, a …
Czy na zabieg tlenoterapii trzeba mieć skierowanie
Kilka słów wstępu co to jest tlenoterapia Terapia hiperbaryczna znana jest z wielu korzyści. Ogólnie poprawia zdrowie, prowadzi do szybszej rehabilitacji po …- Kryteria skuteczności leczenia i samokontrolaDotąd nie ma jednolitego poglądu, jakie warunki muszą być spełnione, aby uznać leczenie cukrzycy dziecięcej za prawidłowe. Obok zwolenników kryteriów rygorystycznych (wskaźników …
- Leczenie stanów śpiączkowych w cukrzycyTrudność leczenia cukrzycy u chorych znajdujących się w „niecukrzycowym” stanie śpiączkowym jest wynikiem z jednej strony tego, że u wielu spośród nich …
- Oś jelitowo-trzusłkowaHormony, jelitowe obdarzone właściwościami inkretyny pełnią ważną funkcję fizjologiczną w regulacji wydzielania insuliny (a także innych hormonów wysp trzustkowych), powodując wyrzut tego …
- Wyspiak wydzielający glukagonHormonalnie czynne guzy wychodzące z komórek A wysp trzustkowych dają charakterystyczny zespół objawów, na który składają się: i) zmiany skórne w postaci …
- Utlenianie kwasów tłuszczowychUtlenianie kwasów tłuszczowych rozpoczyna się od ich aktywacji przez przejście w tioestry koenzymu A (acylo-CoA) przy udziale tiokinaz (ligaz) i ATP. Ponieważ …
- Metody radioimmunologiczneZastosowana po raz pierwszy do oznaczania insuliny metoda ta znalazła szerokie zastosowanie w badaniach innych hormonów peptydowych i substancji, które sprzężone z …
Losowanie liczb w Kaskadzie
Każdy kto lubi gry liczbowe, koniecznie powinien spróbować swoich sił w grze liczbowej Lotto. Wybór gier w tej kategorii, jest bardzo duży. …- Oznaczenie cukru w moczuTo proste badanie, wykonywane najdawniej w celu rozpoznania i kontroli leczenia cukrzycy, znajduje nadal najszersze zastosowanie w większości krajów, w tym także …
Najnowsze komentarze