Choroba niedokrwienna serca

Spośród wszystkich jednostek klinicznych, zaliczanych do choroby dużych naczyń w cukrzycy, choroba niedokrwienna serca występuje najczęściej i jest główną przyczyną zgonów osób z cukrzycą. Epidemiologia, Z różnych badań epidemiologicznych wynika, że choroba niedokrwienna serca występuje u osób z cukrzycą 2—3 razy częściej aniżeli w populacji, w której one żyją. W koordynowanych przez WHO wielonarodowych badaniach nad chorobą naczyniową w cukrzycy stwierdzono, że łącznie wszystkie choroby serca występowały u 26,2% mężczyzn i 35,0% kobiet, w wieku 35—54 lat, chorych na cukrzycę, z tym że u większości (zwłaszcza u kobiet) były to zmiany mało zaawansowane. W tych samych badaniach na podstawie ekg oraz innych danych ustalono przybliżoną częstość przebytego zawału mięśnia sercowego, która wynosiła około 8% badanych, zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Dokładna analiza uzyskanych w toku tych wystandaryzowanych badań ujawniła m.in. dwa znane zresztą z innych badań zjawiska: duże geograficzne zróżnicowanie częstości występowania choroby niedokrwiennej serca oraz dużą chorobowość z powodu niedokrwienia serca wśród kobiet chorych na cukrzycę. U chorych na cukrzycę mieszkańców Tokio częstość zmian ekg, świadczących o przebytej martwicy mięśnia sercowego była dwukrotnie mniejsza niż w takiej samej grupie w Warszawie, a trzykrotnie mniejsza niż średnia częstość wyliczona dla 9 porównywanych populacji. Różnice geograficzne zaznaczają się także, jeżeli chodzi o stosunek częstości choroby niedokrwiennej u mężczyzn i kobiet chorych na cukrzycę. W populacjach ogólnych (bez cukrzycy) zapadalność i chorobowość wskutek zawału mięśnia sercowego jest pomiędzy czwartą a szóstą dekadą życia przeciętnie 4—5 razy większa u mężczyzn niż u kobiet, natomiast wśród chorych na cukrzycę ten stosunek przesuwa się na niekorzyść kobiet i wynosi średnio 1:1. W niektórych jednak krajach owa proporcja Wykazuje duże odchylenia jeszcze bardziej na niekorzyść kobiet lub odwrotnie. Zapewne te różnice mogą zachodzić i w obrębie tej samej populacji, jak o tym świadczą wyniki badań przeprowadzonych w Polsce: w Warszawie stwierdzono, że wśród osób w średnim wieku i u ludzi starszych zawał mięśnia sercowego występował dwukrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet chorych na cukrzycę, natomiast w Łodzi i Lublinie stosunek ten (obliczany w inny sposób) był bliski 1 : 1. W sumie można powiedzieć, że chociaż w cukrzycy zapadalność na chorobę serca jest zwiększona, to jednak w dużym stopniu odzwierciedla ona ową zapadalność w danym regionie. Jest to wynikiem zróżnicowania etiologii miażdżycy, na której rozwój poza zaburzeniami charakterystycznymi dla cukrzycy istotny wpływ wywierają czynniki od cukrzycy niezależne, a te są różne w poszczególnych częściach świata, a nawet w tej samej populacji. Spośród czynników nie związanych bezpośrednio z cukrzycą szczególnie duży wpływ na rozwój choroby niedokrwiennej serca wywierają: proces starzenia się (wiek), otyłość i nadciśnienie. Mniej jednoznaczne wyniki uzyskano, badając u chorych na cukrzycę odnośną zależność od zwiększonego stężenia cholesterolu i triglicerydów we krwi oraz od palenia tytoniu. Te czynniki nie tylko zwiększają zapadalność na chorobę niedokrwienną serca i zawał mięśnia sercowego, ale także pogarszają jej przebieg. Badania umieralności z powodu choroby niedokrwiennej serca wśród chorych na cukrzycę wykazały, że obok niewyrównania metabolicznego (hiperglikemii) także nadciśnienie, hipercholesterolemia, palenie tytoniu, a nawet niski poziom wykształcenia przyczyniają się niezależnie do zwiększenia liczby zgonów.