Choroby przyzębia

Mimo mniej dramatycznego przebiegu choroba przyzębia (parodontopathia) stanowi w dalszym ciągu najczęstsze i najważniejsze powikłanie cukrzycy w obrębie jamy ustnej. Częstość tej choroby w ogólnej populacji ocenia się w dość szerokich granicach na około 0,1—3,0% ludności, natomiast wśród dzieci chorych na cukrzycę (typu 1) w wieku 10—18 lat wynosi ona około 10%, zaś powyżej 19 lat — około 40%. Zmiany typu parodontopatii stwierdzono także u zwierząt chorych na cukrzycę — wyraźne w dziedzicznej cukrzycy u chomika chińskiego i słabiej zaznaczone w cukrzycy alloksanowej (nabytej) u szczura. Przyczyny. Przyczyna częstszego i bardziej nasilonego występowania choroby przyzębia w cukrzycy nie jest ostatecznie wyjaśniona i jest prawdopodobnie złożona. W rachubę wchodzą swoiste dla cukrzycy zmiany w naczyniach włosowatych dziąseł (microangiopathia), zależny od tej choroby zanik kości (osteopoiosis), nieprawidłowa struktura kolagenu (glikozylacja), a być może także miejscowe zaburzenia metabolizmu. Obraz kliniczny. Na przyzębie składa się dziąsło, więzadełko okrężne i wyrostek zębodołowy. W zapalnej postaci choroby przyzębia (parodontitis) punktem wyjścia zakażenia jest rowek dziąsła (przestrzeń między dziąsłem a szyjką zęba), skąd przesuwa się ono stopniowo w kierunku korzenia, zajmując równocześnie kość wyrostka zębodołowego. W miarę niszczenia więzadełka okrężnego tworzą się patologiczne kieszonki dziąsłowe i kostne, będące siedliskiem flory bakteryjnej, z których następuje ropienie na zewnątrz, niekiedy bardzo obfite (pyorrhea). Samo dziąsło przybiera charakterystyczną koralowo- różową barwę. W przypadkach nie leczonych dalszymi etapami są: rozchwianie zęba i jego wypadnięcie. W znacznie rzadziej występującej zanikowej postaci parodontopatii następuje włóknienie i zanik dziąseł równocześnie z zanikiem kości wyrostków zębodołowych. Szyjki zębów, a nawet korzenie, ulegają obnażeniu, wykazując nadwrażliwość na bodźce termiczne, chemiczne i mechaniczne. Rozpoznanie. Rozpoznanie choroby przyzębia w cukrzycy nie nastręcza trudności, jednak dla oceny stopnia zaawansowania zmian należy dokładnie poszukiwać kieszonek między dziąsłem a zębem, określić stopień ropienia, ruchomość zęba oraz zakres uszkodzenia kości (badaniem radiologicznym). Leczenie i zapobieganie. Leczenie ogólne (przyczynowe) parodontopatii sprowadza się do optymalnego wyrównania cukrzycy. Należy zarazem podkreślić, że skuteczne opanowanie ropienia z kieszonek dziąsłowych w wielu przypadkach poprawia przebieg cukrzycy i umożliwia zmniejszenie dawek insuliny. W razie dużej komponenty zapalnej zachodzi potrzeba stosowania leków przeciwbakteryjnych — sulfonamidów lub antybiotyków. Donoszono też o korzystnym wpływie balneoterapii i leczenia bodźcowego. Leczenie miejscowe polega na usuwaniu kieszonek i ustalaniu zębów. W sumie leczenie parodontopatii u chorych na cukrzycę jest długotrwałe i wymaga aktywnej współpracy ze strony pacjenta. W zapobieganiu chorobie przyzębia w cukrzycy istotne znaczenie ma trwałe wyrównanie zaburzeń metabolicznych tej choroby oraz dbałość o higienę jamy ustnej (właściwe czyszczenie zębów szczotką, usuwanie kamienia nazębnego, leczenie próchnicy, uzupełnianie braków zębowych).