W cukrzycy stwierdza się wyraźne zmiany ilościowe i zaburzenia czynności wszystkich rodzajów komórek wysp trzustkowych. Zachodzi przy tym wyraźna różnica pomiędzy cukrzycą typu 1 i typu 2. U osób z pierwszą postacią choroby po dłuższym czasie w wyspach nie stwierdza się komórek B; komórki A stanowią 2/3, zaś komórki D 1/3 elementów komórkowych. W głowie trzustki zwiększa się odpowiednio odsetek komórek PP. W przeliczeniu jednak na wartości bezwzględne liczba komórek nie-B nie jest większa niż u ludzi zdrowych, co jest spowodowane zmniejszeniem się ogólnej liczby wysp i ich objętości. Podobne zjawisko stwierdzono u szczurów BB/W z samoistną cukrzycą odpowiadającą modelowi cukrzycy typu 1. W cukrzycy alloksanowej i streptozotocynowej natomiast zwiększa się i odsetkowa, i bezwzględna liczba komórek A i D. We wszystkich odmianach cukrzycy insulinozależnej stwierdzono także zaburzenie czynności tych komórek. Z badań, jakie przeprowadzono u ludzi oraz na zwierzętach z cukrzycą insulinozależną, wynika, że zawartość glukagonu zwiększa się i w trzustce, i we krwi, zaś stężenia somatostatyny i PP zwiększają się we krwi, natomiast zawartość tych peptydów w trzustce albo jest taka sama, albo nawet mniejsza niż u zwierząt kontrolnych [126, 131]. Dowodzi to wyraźnego zwiększenia aktywności wydzielniczej wszystkich komórek nie-B w tej postaci cukrzycy. Ponieważ pod wpływem skutecznego leczenia insuliną stężenia we krwi hormonów wydzielanych przez te komórki zmniejszają się, należy sądzić, że przyczyną ich zwiększonego wydzielania jest niedobór (bezwzględny) insuliny. O ile łatwo wytłumaczyć mechanizmem ujemnego sprzężenia zwrotnego zwiększenie wydzielania glukagonu, o tyle przyczyna zwiększenia wydzielania pozostałych peptydów w cukrzycy insulinozależnej pozostaje na razie nie wyjaśniona. Jak była o tym mowa wyżej, insulina nie działa bezpośrednio na komórki D, i dlatego należy sądzić, że przyczyną^ zwiększonego wydzielania somatostatyny w cukrzycy insulinozależnej są pośrednie skutki niedoboru insuliny: zwiększenie wydzielania glukagonu oraz stężenia metabolitów stymulujących te komórki (kwasy tłuszczowe, związki ketonowe). Nie można wykluczyć, że zjawisko to jest przejawem funkcjonowania mechanizmu ochronnego, mającego na celu — przez hamowanie czynności komórek A, a być może także przez hamowanie absorpcji jelitowej — złagodzenie skutków niedoboru insuliny. Zakres działania takiego (hipotetycznego) mechanizmu jest prawdopodobnie ograniczony, gdyż mimo zwiększonego wydzielania somatostatyny w cukrzycy insulinozależnej zawartość glukagonu we krwi jest zwiększona. Sugeruje się, że przyczyniać się do tego może zniszczenie w tej postaci cukrzycy swoistej struktury wysp, przez co utrudniony zostaje bezpośredni kontakt pomiędzy komórkami D i A. Dotąd nie wyjaśniono mechanizmu zwiększenia się stężenia PP we krwi u chorych na cukrzycę. Być może jest on także przejawem funkcjonowania wspomnianego wyżej hipotetycznego systemu ochronnego. Dla cukrzycy typu 2 skojarzonej z otyłością objawem charakterystycznym jest hiperinsulinemia (hiperinsulinizm), nie wystarczająca jednak dla pokrycia potrzeb metabolicznych organizmu. Także w tej postaci cukrzycy występują zmiany w liczbie i aktywności komórek wysp trzustkowych, są one jednak wyraźnie mniejsze niż w cukrzycy typu 1. W porównaniu z tą ostatnią najważniejszą różnicą jest obecność w wyspach komórek B, jednak zwiększona aktywność komórek A sprawia, że stężenie glukagonu we krwi jest zwiększone, zaś stosunek molarny I/G we krwi obwodowej ulega zmniejszeniu. W cukrzycy typu 2 stwierdza się także nieprawidłowość reagowania komórek A na hiper- i hipoglikemię, aczkolwiek nie jest ona tak widoczna jak w cukrzycy insulino- zależnej. Może to być wynikiem tego, że w tej postaci cukrzycy niedobór insuliny jest względny i nie tak duży. Wyrażono pogląd, że nadczynność komórek A w cukrzycy typu 2 może być rezultatem pierwotnego zmniejszenia wydzielania somatostatyny, co stwierdzono zarówno u otyłych ludzi, jak i u genetycznie otyłych myszy ob/ob. Ponieważ doniesiono jednak także o zwiększeniu wydzielania somatostatyny przez trzustki zwierząt z cukrzycą i otyłością oraz w zespole hiperfagii wywołanej uszkodzeniem podwzgórza, jest bardziej prawdopodobne, że nadmiar glukagonu w łagodnych postaciach cukrzycy jest także rezultatem deficytu (lub mniejszej skuteczności działania) insuliny, podobnie jak obserwowany niekiedy wzrost wydzielania somatostatyny jest następstwem zmian metabolicznych, będących wynikiem owego niedoboru. Prawdopodobnie zwiększenie stężenia PP we krwi u chorych na cukrzycę typu 2 jest również rezultatem względnego deficytu insuliny. Opisane wyżej zaburzenia czynności komórek wysp trzustkowych w cukrzycy, które trudno — jak dotąd — ująć w ramy jednoznacznych mechanizmów patofizjologicznych, nasuwają wniosek o pierwotnym znaczeniu niedoboru insuliny w ich powstawaniu. W stanie zdrowia na wzajemne oddziaływanie różnych rodzajów komórek w wyspach trzustkowych wpływa przede wszystkim mechanizm molekularnego działania wydzielanych przez nie hormonów. Badania w cukrzycy dowodzą, że dla prawidłowego funkcjonowania tych komórek niezbędna jest dostateczna podaż insuliny zabezpieczająca prawidłowe wykorzystanie substratów energetycznych. Jest więc wielce prawdopodobne, że niedobór tego hormonu, Upośledzając metabolizm komórek wysp trzustkowych, zakłóca subtelne mechanizmy regulujące ich wzajemną interakcję, a tym samym zaburza funkcjonowanie całego narządu wyspowego.
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- wrzesień 2023
- maj 2023
- kwiecień 2023
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Wenopatia cukrzycowaW cukrzycy stwierdza się zmniejszenie napięcia żylnego, wzrost obwodowego ciśnienia żylnego oraz rozszerzenie żył, zwłaszcza w ich odcinku przylegającym do włośniczek. Te …
- Obraz kliniczny i rozpoznanie encefalopatii cukrzycowejKliniczne ujawnienie się choroby naczyniowej nóg w cukrzycy poprzedza różnie długi okres, w którym chory nie zgłasza żadnych dolegliwości, a badaniem przedmiotowym …
Zabieg usuwania brodawek – usuwanie brodawek Warszawa
Brodawki to przypadłość niebywale uciążliwa pod względem estetycznym. Rozsiewają się po całym ciele – praktycznie mogą pojawić się wszędzie i powodować dyskomfort. …- Neuropatia układu krążeniaUkładowym objawem neuropatii wegetatywnej jest hipotonia oitostatyczna, którą rozpoznaje się, gdy ciśnienie skurczowe w pozycji stojącej obniży się o ponad 4,0 kPa …
- Dermopatia cukrzycowaTen rodzaj zmian skórnych występuje w cukrzycy najczęściej. Spotyka się je u 60% mężczyzn i 30% kobiet w wieku powyżej 30 lat, …
- Pochodne sulfonylomocznikaSą one głównymi przedstawicielami grupy leków zwiększających wydzielanie insuliny. Działanie to stwierdzono zarówno in vitro, jak i in vivo i ta właściwość …
- KetogenezaKońcowa przemiana kwasów tłuszczowych może w obrębie hepatocytów przebiegać nieco odmiennie, prowadząc do powstania acetooctanu. Mniejsze znaczenie w syntezie acetooctanu ma prosta …
- Insulina rzeczywistaSwoistość radioimmunologicznej metody oznaczania insuliny jest wynikiem wybiórczego wiązania grup antygenowych tego hormonu z immunoglobulinami G skierowanymi przeciwko tym właśnie grupom. Są …
- Transport tłuszczówZ wyjątkiem kwasów tłuszczowych o krótkich łańcuchach cały tłuszcz pokarmowy przedostaje się do krwi za pośrednictwem naczyń chłonnych. Komórki jelita estryfikują kwasy …
- Rozpoznanie różnicowe i leczenie nefropatii cukrzycowejRozpoznanie różnicowe. Nastręcza ono duże trudności z tego względu, że z cukrzycą kojarzą się często różne choroby nerek. Najczęściej różnicuje się nefropatię …
- Swoisty system transportuW usuwaniu nadmiaru cholesterolu z komórek do wątroby, która jest głównym narządem wydalającym go z organizmu, szczególną rolę odgrywa swoisty system transportu …
Najnowsze komentarze