Dermatozy złogowe

W cukrzycy skojarzonej z hiperlipoproteinemiami mogą w skórze występować kępki żółte (xanthomata). Są one utworzone przez komórki piankowate, których cytoplazma zawiera lipidy w postaci kropli, ziarnistości i nieregularnych skupień. Mają one postać grudek lub guzków koloru żółtawego, który z czasem przechodzi w kolor brunatny. Występują w każdej okolicy, częściej na łokciach, kolanach, grzbiecie dłoni, jako wykwity pojedyncze, zgrupowane lub rozsiane. Znaczenie diagnostyczne mają zwłaszcza kępki wysiewne (xanthomatosis eruptiva) jako wskaźnik zaburzenia przemiany tłuszczów i cukrzycy. Wyniki badań laboratoryjnych wskazują na typ hiperlipoproteinemii. Leczenie obejmuje poza wyrównaniem cukrzycy także zalecenia dietetyczne i stosowanie środków farmakologicznych (np. bezafibratu) ukierunkowanych na wyrównanie zaburzeń przemiany lipidów. Mniejsze znaczenie diagnostyczne ma obecność kępek żółtych powiek, których występowanie jest prawdopodobnie zależne cd miejscowego odkładania lipidów w skórze. Podobnie występująca niekiedy u chorych na cukrzycę karotenodermia (xanthosis diabetica) nie dowodzi per se zaburzenia przemiany węglowodanów. Jest ona następstwem rozpuszczenia karotenów w hiperlipemicznym osoczu, co zdarzało się zwłaszcza dawniej, w okresie zalecania chorym na cukrzycę diety bogatotłuszczowej. Karoten wydzielony z potem lub wydzieliną gruczołów łojowych jest absorbowany przez warstwę rogową naskórka. Wyraźne żółtaworóżowe zabarwienie skóry stwierdza się na fałdach twarzy, dłoniach i podeszwach oraz w miejscach ucisku, natomiast kolor białkówek nie ulega zmianie.