Insulina we krwi

W wyższych organizmach insulina pełni przede wszystkim funkcję hormonu dokrewnego (endokrynnego), tzn. jest wydzielana przez syntetyzujące ją komórki B wysp trzustkowych do krwi i z krwią jest przenoszona do tkanek docelowych, w których wywiera swoiste działanie biologiczne. Interesujące hipotezy na temat jej funkcji jako hormonu parakrynnego (w integracji czynnościowej wysp trzustkowych) czy neurotransmitera (w ośrodkowym układzie nerwowym) nie podważają oczywistego faktu, że dla prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych w tkankach niezbędny jest stały dopływ z krwią insuliny wytworzonej w komórkach B. Podejmowane od dziesiątków lat wysiłki zmierzające do miarodajnego określenia insulinemii zostały uwieńczone sukcesem dopiero z chwilą opracowania przez Yalow i Bersona radioimmunologicznej metody oznaczania tego hormonu we krwi, W toku tych badań okazało się, że we krwi obok insuliny wytwarzanej w komórkach B wysp trzustkowych występują także substancje o zbliżonej strukturze i znacznie od niej słabszym działaniu biologicznym. Oznaczanie metodą radioimmunologiczną insuliny we krwi (z reguły we krwi żylnej) zarówno w warunkach podstawowych, jak i po stosowaniu różnych bodźców i inhibitorów stanowiło w ostatnim dwudziestoleciu nie tylko podstawową metodę badania czynności komórek B in vivo, ale pozwalało wnioskować o biologicznej efektywności tego hormonu w tkankach. Na podstawie tych badań uzyskano wiele istotnych informacji o wydzielaniu, transporcie i działaniu insuliny w cukrzycy i niektórych innych chorobach łub stanach patologicznych (np. w otyłości). Ostatnio przekonano się, że dla dokładnej oceny sprawności czynnościowej komórek B niezbędne jest oznaczenie we krwi także innych wytworów tych komórek — peptydu C i proinsuliny. Pozwoli to zapewne w przyszłości poszerzyć wiadomości o wydzielaniu i transporcie insuliny zarówno w stanie zdrowia, jak i w chorobach, w których te procesy mogą ulegać zaburzeniu.