Insulinooporność mieszana

Insulinooporność może być też następstwem zarówno defektu receptorowego, jak i poza(post)receptorowego. Wówczas krzywa zależności pomiędzy dawką a efektem biologicznym insuliny ulega wyraźnemu przesunięciu w prawo i obniżeniu, co dowodzi równoczesnego zmniejszenia wrażliwości i reaktywności na ten hormon. Prawdopodobnie taki złożony mechanizm ma insulinooporność w cukrzycach wtórnych, wywołanych zwiększonym wydzielaniem hormonów działających antagonistycznie wobec insuliny (choroba Cushinga, akromegalia), a także insulinooporność w otyłości i w chorobach wątroby. W razie wystąpienia insulinooporności należy podawać insulinę krótko działającą, wieprzową, w ilości niezbędnej do wyrównania cukrzycy. Z reguły w rachubę wchodzą duże dawki tego hormonu, który wstrzykuje się 3 razy dziennie, niekiedy częściej. W insulinooporności immunologicznej (przedreceptorowej i receptorowej) wskazane jest stosowanie insuliny wysoko oczyszczonej, a o ile jest to możliwe — insuliny ludzkiej. Podejmowano próby przełamania insulinooporności przez dożylne wstrzykiwanie dużych dawek tego hormonu (kilkaset j.m. dziennie) dożylnie przez okres 7—10 dni. Związana z przeciwciałami insulina stanowi wówczas rodzaj „krążącego zapasu”, z którego jest stopniowo uwalniana. Ten typ leczenia można zastosować po uprzednim wykonaniu śródskórnej próby wrażliwości na podawany hormon i dożylnej próby obciążenia nim. Obecnie bardziej dogodne możliwości dożylnego stosowania insuliny dają urządzenia do ciągłego jej wlewu. Opisano też przypadki, w których wyraźną poprawę uzyskano przez skojarzenie insulinoterapii z podawaniem pochodnych sulfonylomocznika. Leki te z jednej strony zwiększają wydzielanie endogennej insuliny, z drugiej zaś powodują zwiększenie powinowactwa i liczby błonowych receptorów insulinowych. Skojarzenie insuliny z pochodnymi biguanidu pozwala również zmniejszyć jej dobową dawkę. Dużego stopnia insulinooporność immunologiczna, której nie można opanować wyżej wymienionymi sposobami, wymaga leczenia immunosupresyjnego. Spośród leków tej grupy najlepsze wyniki uzyskiwano po zastosowaniu glikokortykosteroidów, np. prednizonu (Encorton Polfa) w dawce 40—60 mg dziennie. Zwykle po przejściowym pogorszeniu się przebiegu cukrzycy, od około 10 dnia zaznacza się zmniejszenie dobowego zapotrzebowania na insulinę. W razie braku poprawy po upływie miesiąca lek ten należy odstawić. W nieimmunologicznej insulinooporności typu receptorowego i poza (post)receptorowego istotne znaczenie ma leczenie przyczynowe, o ile znana jest przyczyna zmniejszenia wrażliwości i (lub) reaktywności na insulinę i o ile poddaje się ona działaniu terapeutycznemu (leczenie otyłości, chorób wątroby, chorób gruczołów wewnętrznego wydzielania).