Końcowa przemiana kwasów tłuszczowych może w obrębie hepatocytów przebiegać nieco odmiennie, prowadząc do powstania acetooctanu. Mniejsze znaczenie w syntezie acetooctanu ma prosta deacylacja acetoacetylo-CoA. Acetooctan ulega łatwo redukcji do B-hydroksymaślanu przez dehydrogenazę |)-hy- droksymaślanową. Ta reakcja zachodzi w wątrobie oraz innych tkankach i B-hydroksymaślan stanowi przeważającą część związków ketonowych we krwi (nazwa o tyle nieścisła, że (B-hydroksymaślan nie jest ketonem). Acetooctan ulega ponadto stałej samoistnej dekarboksylacji do acetonu, który stwierdza się w moczu i powietrzu oddechowym w stanach nasilonej ketogenezy. Hepatocyty nie potrafią wykorzystać acetooctanu jako źródła energii, gdyż nie zawierają enzymu, który by go przeprowadził w postać aktywną, natomiast jest on ważnym substratem energetycznym w tkankach pozawątrobowych. Ulega w nich przekształceniu do acetoacetylo-CoA albo pod wpływem swoistej tiokinazy przy udziale ATP, albo też w reakcji z sukcynylo-CoA, w której swoista tioforaza (transferaza sukcylo-CoA: acetoacetylo-CoA) powoduje przeniesienie Co A z bursztynianu na acetooctan. Także (B-hydroksymaślan może być bezpośrednio aktywowany w tkankach przez tiokinazę w obecności ATP, a następnie utleniony przez dehydrogenazę (B-hydroksymaślanową do acetoacetylo-CoA. Z kolei acetoacetylo-CoA ulega rozpadowi na dwie cząsteczki acetylo-CoA, które ulegają utlenieniu w cyklu kwasów trójkarbokisylowych. Acetooctan zostaje szybko zużyty przez różne tkanki pozawątrobowe, w tym także przez mózg. Korzyści płynące z tego „paliwa” są wynikiem tego, że mała rozpuszczalność WKT jest czynnikiem ograniczającym ich wykorzystywanie. Acetooctan i powstały zeń w toku odwracalnej redukcji (B-hydroksymaślan należy więc traktować jako dodatkową formę transportu energii zawartej w kwasach tłuszczowych. W mięśniach około V3 energii z kwasów tłuszczowych o długim łańcuchu zostaje dostarczona za pośrednictwem związków ketonowych. U człowieka prawidłowe stężenie związków ketonowych we krwi wynosi na czczo 100—300 gmol/1 (1—3 mg/%), jednak już w warunkach fizjologicznych, np. w razie ograniczenia spożycia węglowodanów lub w głodzie, ich stężenie może zwiększyć się 10—20-krotnie. Do pewnego stopnia związki te same regulują swoje powstawanie, wpływając na zasadzie sprzężenia zwrotnego na uwalniane/WKT i ich dopływ do wątroby. Mechanizm tego zjawiska nie jest w pełni wyjaśniony, wydaje się jednak, że istotne znaczenie może tu mieć wpływ związków, ketonowych zwiększający wydzielanie insuliny. W stanach nadmiernej lipolizy i zużytkowania kwasów tłuszczowych, co występuje w przypadkach ograniczenia zużytkowania glukozy (np. w cukrzycy), a także w razie zmniejszenia w wątrobie przemian w cyklu kwasów trójkarboksylowych, narząd ten wytwarza acetooctan w ilości przekraczającej możliwość jego utlenienia w tkankach pozawątrobowych. Stan nadmiernego gromadzenia się acetooctanu i flhydroksymaślanu we krwi, zwany ketozą (ketosis), może być przyczyną kwasicy metabolicznej. Acetylo-CoA jest także ważnym prekursorem syntezy cholesterolu. Powstający w wyniku jego podwójnej kondensacji z acetylo-CoA HMG-CoA łatwo ulega redukcji przez swoistą reduktazę przy udziale NADPH do mewalonianu, stanowiącego ważny produkt pośredni w biosyntezie cholesterolu. W komórkach wątrobowych istnieją dwie pule HMG-CoA, jedna wewnątrz mitochondriów — i ta jest związana z ketogenezą — oraz druga w przestrzeni pozamitochondrialnej, która bierze udział w biosyntezie cholesterolu. Poza wątrobą cholesterol jest także wytwarzany w korze nadnerczy, jądrach, skórze, ścianie naczyń, jelitach. Mimo że przeważająca ilość cholesterolu w organizmie jest pochodzenia endogennego, wpływ jego zawartości w pożywieniu na stężenie we krwi jest widoczny i ograniczając jego spożycie można uzyskać wyraźne zmniejszenie cholesterolemii.
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Regulacja hormonalnaSpośród hormonów, które bezpośrednio wpływają na wydzielanie insuliny w stopniu mającym znaczenie fizjologiczne, należy wymienić z jednej strony glukagon i niektóre peptydowe …
- Wskazania do stosowania pochodnych sulfonylomocznika w leczeniu cukrzycyPochodne sulfonylomocznika znajdują zastosowanie jedynie w leczeniu cukrzycy typu 2, a także niektórych postaci cukrzycy typu 3, w których zachowane jest wytwarzanie …
- Rozpoznanie i leczenie choroby niedokrwienna sercaObraz kliniczny i rozpoznanie. Obraz kliniczny choroby niedokrwiennej serca, a w szczególności zawału mięśnia sercowego, u chorych na cukrzycę jest taki sam …
- Patogeneza śpiączki ketonowejW omawianym zespole ujawniają się wszystkie następstwa ostrego niedoboru insuliny, który jest pogłębiony (i modyfikowany) przez zwiększenie wydzielania hormonów działających wobec niej …
- Kwasy tłuszczowe i związki ketonoweKwasy tłuszczowe zwiększają wydzielanie insuliny u niektórych gatunków. Efekt ten stwierdzono in vivo u psa, zaś in vitro u szczura. W badaniach …
- Leczenie insulinąInsuliny wymagają wszystkie dzieci z przemijającą i trwałą cukrzycą okresu noworodkowego i niemowlęcego oraz wszystkie dzieci, u których w późniejszym okresie życia …
- Operacje ze wskazań nagłychWyrównanie cukrzycy i jej kontrola u chorych, którzy są przyjmowani do szpitala w trybie nagłym i wymagają natychmiastowej interwencji, jest zadaniem trudnym, …
Przyczyny uzależnień. Skąd się biorą uzależnienia?
Uzależnienie to jedna z najpoważniejszych chorób współczesnej cywilizacji. Problem dotyczy wszystkich grup społecznych i nie ogranicza się wyłącznie do alkoholizmu, narkomanii czy …- Gruźlica płucCzęstość gruźlicy płuc wśród osób z cukrzycą uległa w ciągu ostatniego półwiecza bardzo dużej zmianie. O ile w okresie przedinsulinowym stwierdzano zaawansowane …
- Przemiana tłuszczów i białek w glikokortykosteroidachPrzemiana tłuszczów. Glikokortykosteroidy działają Upolitycznię w tkance tłuszczowej i w wątrobie. W małych stężeniach powodują lipolizę wskutek upośledzenia reestryfikacji kwasów tłuszczowych, uwarunkowanego …
- Cukrzyca insulinozależna (typu 1)Etiologię tej postaci cukrzycy pojawia się ona najczęściej w dzieciństwie i wieku dojrzewania, znacznie rzadziej w późniejszym okresie życia. Masa ciała chorych …
Najnowsze komentarze