Kwasy tłuszczowe mogą być syntetyzowane z dowolnego prekursora, który ulega przekształceniu do acetylo-CoA. U ssaków synteza ta przebiega dwiema drogami. Jedna z nich jest kontrolowana przez kompleks enzymów mieszczących się w mitochondriach i polega na dołączaniu acetylo-CoA do już istniejącego kwasu tłuszczowego. Na tym mniej znaczącym szlaku są prawdopodobnie syntetyzowane kwasy tłuszczowe o krótkich łańcuchach. Druga, główna droga syntezy kwasów tłuszczowych biegnie w cytozolu i wymaga przeniesienia do tej przestrzeni acetylo-CoA. Odbywa się to przez jego przyłączenie do szczawiooctanu i utworzenie cytrynianu, który swobodnie dyfunduje przez błonę mitochondrialną do cytozolu i tutaj pod wpływem liazy ATP-cytrynianowej ulega ponownie rozkładowi do szczawiooctanu i acetylo-CoA. Ten ostatni w reakcji katalizowanej przez karboksylazę acetylo-CoA w obecności biotyny i ATP jako źródła energii przyłącza cząsteczkę Co2, przekształcając się do malonylo-CoA (ryc. 41). Cytrynian i acetylo-CoA są dodatnimi efektora- mi allosterycznymi karboksylazy acetylo-CoA i aktywują tę reakcję. Na dalszym etapie pod wpływem grupy enzymów określanych wspólnym mianem syntazy kwasów tłuszczowych malonylo-CoA dołącza się wielokrotnie w toku złożonych reakcji do acetylo-CoA, aż do powstania palmitylo-CoA. Synteza, triglicerydów następuje w wyniku kolejnych estryfikacji kwasów tłuszczowych (aktywowanych przez tiokinazę i CoA przy udziale ATP do acylo-CoA) z glicerolo-3-fosforanem, który powstaje przez utlenienie przez swoistą dehydrogenazę fosfodihydroksyacetonu — metabolitu glikolizy. Proces ten zachodzi w enterocytach, tkance tłuszczowej i wątrobie, w okresie laktacji także w gruczole mlecznym. Synteza triglicerydów w nabłonku jelitowym stanowi etap w procesie wchłaniania tłuszczów, natomiast dla gospodarki energetycznej organizmu zasadnicze znaczenie ma synteza zachodząca w tkance tłuszczowej i w wątrobie. W tkance tłuszczowej głównym substratenn do syntezy triglicerydów jest glukoza, w mniejszym stopniu kwasy tłuszczowe pobierane z krwi (z chylomikronów i VLDL) oraz glicerolo-3-fosforan wytwarzany w toku glikolizy. Gromadzenie się triglicerydów w tej tkance zależy więc przede wszystkim od podaży glukozy i w razie zwiększonego napływu tego cukru zostaje on spichrzony w postaci tłuszczu. Zasadniczą rolę odgrywa tu insulina, która nasilając katabolizm glukozy zwiększa stężenie acetylo-CoA, NADPH i glicerolo-3-fosforanu, zaś stymulując lipazę lipoproteinową — zwiększa także pobieranie kwasów tłuszczowych z krwi przez adypocyty. W razie niedostatecznej wewnątrzkomórkowej podaży glukozy (w głodzie, niewyrównanej cukrzycy) synteza triglicerydów w tkance tłuszczowej ustaje i przeważa w niej wówczas lipoliza. W wątrobie źródłem kwasów tłuszczowych jest zarówno ich endogenna synteza z acetylo-CoA (glukozy), jak i napływ z krwi, przy czym każdy z tych procesów może przeważać: pierwszy dominuje w warunkach normalnego odżywiania, drugi W stanach nasilonej lipolizy i zwiększonego stężenia WKT w osoczu. W procesie syntezy triglicerydów wątroba wykorzystuje pobierany z krwi glicerol (produkt lipolizy), który dzięki obecnej w tym narządzie swoistej kina- zie zostaje przekształcony do glicerolo-3-fosforanu. W normalnych warunkach wątroba nie spichrza triglicerydów, lecz zużywa je do syntezy VLDL, które następnie wydziela do krwi. W tych stanach, w których napływ kwasów tłuszczowych do wątroby jest większy od jej zdolności syntetyzowania i wydzielania VLDL, bądź też w razie upośledzenia tej funkcji, triglicerydy gromadzą się w nadmiarze w wątrobie, powodując jej stłuszczenie (steatosis hepatis).
O autorze
Podobne wpisy
Ostatnie wpisy
zakątek zdrowia
Archiwa
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
- Przemijająca nietolerancja glukozyStan ten określano dawniej nazwą cukrzycy przemijającej lub utajonej (diabetes mellitus transitorius vel latens, transient, letal, suspected diabetes). Rozumie się przezeń okresowe …
- Glikozuria poposiłkowaGlikozuria poposiłkowa (overilow glycosuria). Są to stany, w których po spożyciu węglowodanów następuje szybko znaczny wzrost glikemii przekraczający próg nerkowy dla glukozy, …
- Stosowanie pochodnych biguaniduLeczenie pochodnymi biguanidu rozpoczyna się od dawek małych, stopniowo zwiększając je aż do osiągnięcia dawki terapeutycznej lub do wystąpienia objawów nietolerancji. Efekt …
- Regulacja nerwowaWyspy trzustkowe są unerwione przez włókna adrenergiczne, cho- linergiczne i peptydergiczne. Włókna te docierają albo wprost do komórek wysp, albo (w większości) …
- Choroby trzustkiCukrzyca po całkowitym chirurgicznym usunięciu trzustki (co najmniej 90% gruczołu) należy u człowieka do dużej rzadkości. W związku jednak z doskonaleniem techniki …
- Zwiększenie tkankowego zużytkowania glukozyTo zjawisko tłumaczono zwiększoną przepuszczalnością błon komórkowych dla glukozy i innych metabolitów w warunkach niedotlenienia komórek i nasilonej glikolizy, swoistym dla biguanidów …
- Alergia skórna wczesnaMoże ona być miejscowa lub uogólniona. Odczyn w miejscu wstrzyknięcia insuliny pojawia się już po 2 h w postaci jasnoczerwonego nacieku niezbyt …
- Metabolizm matki w czasie ciążyGlukoza przenika od matki do płodu przez barierę łożyskową na zasadzie ułatwionej dyfuzji. Inne główne metabolity, jak aminokwasy, glicerol, związki ketonowe i …
- Okres rekonwalescencjiPo wyprowadzeniu chorego z kwasicy ketonowej, co najczęściej następuje w ciągu 24, rzadziej 48 h (wcześniej u dzieci), podaje się mu w …
- Kryteria oceny leczenia cukrzycyCelem prawidłowego leczenia cukrzycy jest przywrócenie chorym sprawności życiowej, możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym („zdrowie uwarunkowane”), uchronienie od następstw inwalidztwa spowodowanego …
Dopalacze – skutki zatrucia. Objawy zażywania
Dopalacze to jedne z najniebezpieczniejszych substancji spośród wszystkich środków psychoaktywnych. Różnorodność dostępnych produktów sprawia, że często lekarze nie są w stanie udzielić …
Najnowsze komentarze