Obraz morfologiczny i hipotezy patogenetyczne encefalopatii cukrzycowej

Najbardziej istotnym następstwem zmian w naczyniach kończyn dolnych jest zmniejszenie przepływu maksymalnego, a później także spoczynkowego, w mięśniach. Prawidłowo spoczynkowy przepływ mięśniowy w kończynie dolnej wynosi 3—4 ml/100 g/min, zaś przepływ maksymalny jest wielokrotnie większy. W ten sposób zachowana jest duża możliwość regulacji czynnościowej przepływu, w zależności od tempa i wielkości wysiłku oraz od podaży tlenu. W chorobie naczyniowej nóg te rezerwy są ograniczone, co powoduje zmniejszenie wydajności czynnościowej mięśni kończyn. Całkowite zamknięcie światła większej tętniczki lub tętnicy przez zakrzep powoduje niedokrwienną martwicę zaopatrywanej przez to naczynie części stopy. Do powstania zgorzeli stopy w przebiegu choroby naczyniowej nóg przyczyniają się zmiany w naczyniach włosowatych (microangiopathia diabetica), które zmniejszają żywotność kończyny, sprzyjają występowaniu różnych mono- neuropatii w jej obrębie, tworzeniu się owrzodzeń i zakażeniu. Równie niekorzystny wpływ wywierają kojarzące się z chorobą naczyniową nóg zmiany typu neuropatii, doprowadzające do deformacji stopy. Łącznie zmiany te zwiększają podatność skóry na zakażenia i nawet niewielkie jej skaleczenie czy pęknięcie wskutek suchości, grzybicy międzypalcowej, grzybicy paznokci, a także wrastania paznokcia palucha, staje się punktem wyjścia dla zakażenia i martwicy. Samo zakażenie wywiera niekorzystny wpływ na rozwój martwicy, zwiększa bowiem zapotrzebowanie na przepływ krwi w stopniu większym (w skórze z 1 ml/100 g/min do 25—30 ml/100 g/min) niż może je pokryć niewydolny układ naczyniowy i tym samym pogłębia miejscowe niedokrwienie. Ponieważ tkanka niedokrwiona stwarza dogodne warunki dla wzrostu patogennych drobnoustrojów, powstaje rodzaj błędnego koła.