Okres pooperacyjny

Postępowanie ukierunkowane na wyrównanie cukrzycy zależy w tym okresie od stanu metabolicznego chorego oraz rodzaju wykonanej operacji. U osób, które były poddane dużym operacjom, zwłaszcza jamy brzusznej, i które nie mogą się normalnie odżywiać bezpośrednio po zabiegu, jeszcze przez kilka dni utrzymuje się taki schemat postępowania, jak w dniu operacji. Z chwilą gdy pacjent może przyjmować posiłki, zmniejsza się ilość glukozy (np. do 500 ml 5% roztworu) podawanej w dożylnym wlewie i częstość tego wlewu (np. do 2 dziennie). Jeżeli chory może być prawidłowo karmiony, przerywa się podawanie glukozy i przechodzi na wstrzykiwanie insuliny krótko działającej przed posiłkami głównymi. Po wygojeniu się rany operacyjnej zmienia się insulinę krótko działającą na mieszaninę insulin o „pośrednim” okresie działania, wstrzykiwaną najczęściej raz dziennie rano przed śniadaniem, lub też wraca się do leczenia doustnego. W okresie pooperacyjnym kontynuuje się częste oznaczanie glikemii i cukromoczu, nieraz bowiem w tym okresie zmniejsza się zapotrzebowanie na insulinę. Zdarza się tak zwłaszcza po operacjach wykonywanych z powodu zmian zapalnych, np. po nacięciu i drenażu ropnia, usunięciu ropniaka pęcherzyka żółciowego, amputacji zgorzelinowo zmienionej stopy. Równocześnie należy mieć na uwadze dużą u osób z cukrzycą podatność na zakażenia w okresie pooperacyjnym, zarówno w miejscu zabiegu, jak i ogólne. W celu zapobieżenia zapaleniu płuc, które jest częstym powikłaniem operacji u tych chorych, zwłaszcza starszych, zaleca się gimnastykę oddechową, a w razie potrzeby dokonuje się odsysania wydzieliny oskrzeli i stosuje leki przeciw- bakteryjne (antybiotyki). W przypadkach długotrwałej cukrzycy ryzyko zakażenia dróg moczowych stwarza atonia pęcherza, zaleganie w nim moczu i konieczność wprowadzenia cewnika. W przypadkach nefropatii cukrzycowej należy dokładnie kontrolować bilans wodny, stężenie związków azotowych i elektrolitów we krwi. Chorym, u których w tym okresie pogłębia się hipoalbuminemia, należy ten niedobór uzupełnić (przetoczenie albuminy, osocza, krwi). Występującą niekiedy po operacji niewydolność krążenia leczy się w sposób typowy. Osoby z cukrzycą należy więc uważać za obciążone większą możliwością powikłań także w okresie pooperacyjnym — i to nie tylko związanych z przemianą węglowodanów, ale także innych typowych powikłań pooperacyjnych.