Opieka nad noworodkiem

Noworodek urodzony przez matkę chorą na cukrzycę jest mało odporny i wymaga takiej samej opieki jak wcześniaki, tzn. umieszczenia w inkubatorze o temperaturze 34°C, w atmosferze tlenowej (zawierającej do 40% tlenu) o nawilgoceniu 80—90%. Wymaga także stałego intensywnego nadzoru klinicznego i monitorowania niektórych wskaźników biochemicznych (tab. 83). Duża chorobowość i umieralność tych noworodków jest spowodowana wadami rozwojowymi oraz powikłaniami okresu noworodkowego. O ile zakres korekty wad rozwojowych jest bardzo ograniczony, o tyle możliwości opanowania powikłań okresu noworodkowego są duże i w tej dziedzinie uzyskano w ostatnich latach duży postęp. Hipoglikemia. Jest ona następstwem hiperinsulinizmu dziecka spowodowanego hiperglikemią matki (p. wyżej). Interwencji wymaga zmniejszenie glikemii poniżej 1,7 mmol/1 (30 mg%) u noworodków’ donoszonych (waga urodzeniowa 2,5 kg) i poniżej 1,1 mmol/1 (20 mg%) u noworodków nie donoszonych (waga urodzeniowa 2,5 kg). Mimo że dzieci te mają duży zapas glikogenu w wątrobie, glikogenoliza w pierwszych godzinach życia jest u nich opóźniona, prawdopodobnie wskutek zmniejszenia sekrecji glukagonu. W razie wystąpienia hipoglikemii podaje się kroplomierzem po kilka kropli 50% roztworu glukozy co 30 min przez 24 h po porodzie, później na zmianę 1—2 łyżeczki mleka kobiecego i 5% roztworu glukozy co 2 h przez pierwsze kilka dni. Można też glukozę podać dożylnie: w pierwszej godzinie życia 2— 4 ml 15% roztworu tego cukru, później zaś tenże roztwór glukozy w objętości 100 ml/kg masy ciała.Jest on klinicznym wyrazem niedojrzałości tkanki płucnej i niedoboru wytwarzanego przez pneumocyty typu 2 sujdaktanta, zapewniającego prawidłowe rozklejanie się pęcherzyków płucnych. Przypuszcza się, że przyczyną tej niedojrzałości płuc jest nadmiar insuliny wytwarzanej przez płód. Zagrożenie noworodka tym powikłaniem można przewidzieć w razie zmniejszenia się w płynie owodniowym (w 36—37 tygodniu) stosunku lecytyna-sfingomielina poniżej 2,0, w szczególności zaś w razie nieobecności w tym płynie innego fosfolipidu — fosfatydyloglicerolu. Podanie matce glikokortykosteroidów w okresie przedporodowym zmniejsza ryzyko wystąpienia tego zespołu. Objawy kliniczne obejmują trudności w oddychaniu, krztuszenie i sinicę utrzymującą się ponad 24 h. W leczeniu tego zespołu stosuje się tlen (70%) pod ciśnieniem. Mniej groźnym powikłaniem jest zachłyśnięcie się podczas porodu płynem owodniowym (wet lung syndrome) i jego niewykrztuszanie; zapobiega się temu przez odsysanie dróg oddechowych bezpośrednio po porodzie.