Połączenia międzykomórkowe

Pomiędzy komórkami wysp istnieją połączenia, które występują także w innych tkankach i narządach. Jest ich kilka rodzajów. Połączenia typu przylegania, zwane desmosomami, są utworzone przez substancję włóknistą wypełniającą przestrzeń (25—35 nm) pomiędzy błonami zewnętrznymi dwóch sąsiadujących komórek, z dużym skupieniem tonofilamentów skierowanych do listka wewnętrznej błony komórkowej. Połączenia typu zlewającego polegają na miejscowej fuzji listków zewnętrznych błon komórkowych sąsiadujących komórek. Z kolei połączenia typu metabolicznego (gap junction) są to kanały o długości 3—4 nm, utworzone przez tzw. koneksony, łączące błony komórkowe (na całej szerokości) dwóch sąsiadujących komórek. Przez te kanały mogą być przenoszone jony oraz cząsteczki, których masa nie przekracza 2500. Połączenia służą wymianie biologicznie czynnych metabolitów i cząsteczek regulujących aktywność komórek, które je przyjmują. Stwierdzono je zarówno pomiędzy komórkami B, jak i pomiędzy tymi komórkami a komórkami A i D. Badania pojedynczych warstw komórek wysp trzustkowych wykazały, że poszczególne komórki mogą się różnić liczbą połączeń: obok mających wiele połączeń z innymi są i takie, które wcale tych połączeń r,ie mają. Przemawia to za tym, że nawet w pojedynczej warstwie występują mikroskupienia komórek czynnościowo ze sobą powiązanych. Liczba i umiejscowienie tych połączeń zależą także od stanu czynnościowego komórek. W komórkach B liczba połączeń typu metabolicznego zwiększa się proporcjonalnie do ich aktywności wydzielniczej. W sumie obecność połączeń pomiędzy komórkami wysp i ich specyficzna topografia w obrębie wyspy są morfologicznym wykładnikiem jedności czynnościowej „narządu wyspowego”, który w sposób skoordynowany wykorzystuje poszczególne elementy komórkowe w swej funkcji regulującej właściwe wykorzystanie przez organizm substratów energetycznych i strukturalnych pożywienia.