Polipeptyd trzustkowy we krwi

Stężenie polipeptydu trzustkowego w osoczu, oznaczane .metodą radioimmunologiczną, wykazuje dużą zależność od wieku: między 2 a 7 dekadą życia średnie jego wartości, na czczo zwiększają się od około 12 do około 24 pmol/1, a w 8 dekadzie życia i później osiągają wartość około 50 pmol/1, Po posiłku białkowym (mięsnym) przyrosty stężenia PP w osoczu wynoszą ok. 70—140 pmol/1, podobny przyrost występuje w hipoglikemii, natomiast po doustnym spożyciu testowej dawki glukozy jest znacznie mniejszy. Nieco mniejsze wartości w warunkach podstawowych oraz po mieszanym posiłku stwierdzono u ludzi otyłych z prawidłową tolerancją węglowodanów. Polipeptydu trzustkowego nie stwierdza się w osoczu ani na czczo, ani w warunkach stymulacji u osób po całkowitej pankreatektomii. W przewlekłych zapaleniach trzustki i w jej torbielowatym zwłóknieniu stężenie jego jest małe, jednak zjawisko to nie jest objawem stałym i stąd przydatność oznaczania PP we krwi w rozpoznawaniu chorób trzustki nie jest jeszcze ustalona. Bardzo duże stężenia PP w osoczu, przekraczające z reguły 250 pmol/1, występują niekiedy w guzach trzustki typu apudoma (w szczególności VIP-oma), zawierających różne typy komórek wydzielniczych. Ma to jednak również ograniczoną wartość w diagnostyce tych nowotworów, ponieważ w wielu guzach trzustki tego typu stężenie peptydu trzustkowego jest prawidłowe oraz ponieważ sporadycznie opisano bardzo duże wartości PP (sięgające 350 pmol/1) u ludzi zdrowych w starszym wieku. W pierwszych doniesieniach na temat zachowania się PP w osoczu chorych na cukrzycę stwierdzano duże stężenie tego peptydu u chorych leczonych insuliną. Później okazało się, że wskutek domieszki PP, działającego silnie immunogennie, do konwencjonalnych preparatów insuliny u pacjentów leczonych nimi obecne są w surowicy immunoglobuliny G wiążące ten peptyd, co wpływa na wynik badania radioimmunologicznego. Jednakże również u chorych na cukrzycę nie leczonych insuliną, zarówno typu 1 (w początkowym okresie choroby), jak i 2, stężenie polipeptydu trzustkowego w osoczu jest zwiększone, często w warunkach podstawowych i z reguły po stymulacji posiłkiem mieszanym lub podaną doustnie glukozą. To zwiększenie stężenia PP jest na ogół proporcjonalne do stopnia niewyrównania cukrzycy i najwyższe jego wartości stwierdza się u chorych ze znaczną hiperglikemią. Wystarczy krótkotrwałe, ale skuteczne leczenie cukrzycy dietą, doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną, aby stężenie PP się zmniejszyło, chociaż jego bezwzględne wartości utrzymują się powyżej poziomów stwierdzonych u ludzi zdrowych w odpowiednio dobranych grupach wieku. Dla długotrwałej cukrzycy z objawami neuropatii autonomicznego układu nerwowego charakterystycznym zjawiskiem jest niewystępowanie typowego zwiększenia stężenia PP po hipoglikemii.