Powikłania ciąży u kobiet chorych na cukrzycę

Umieralność okołoporodowa matek chorych na cukrzycę jest obecnie prawie taka sama (0,3—0,7%), jak bez cukrzycy (0,32—0,37%). Ciąża nie skraca też oczekiwanego okresu przeżycia tych kobiet. Natomiast cukrzyca w dalszym ciągu zwiększa zagrożenie powikłaniami ciążowymi, dotyczącymi i matki, i dziecka. Częstość i nasilenie tych powikłań zależą bardzo wyraźnie od poprawności leczenia cukrzycy (także cukrzycy ciężarnych) od początku ciąży i u kobiet, u których uzyskano optymalne wyrównanie metaboliczne przez cały okres ciąży, odpowiednie wskaźniki powikłań ciążowych różnią się niewiele od wskaźników charakteryzujących kobiety bez cukrzycy. W warunkach konwencjonalnego leczenia cukrzycy zatrucie ciążowe występuje jednak w 20—25% przypadków, a wielowodzie w 20°/o przypadków, podczas gdy częstość tych powikłań ciąży u kobiet bez cukrzycy wynosi 0,5—1,0%. Częstość samoistnych poronień ocenia się na około 10% ogólnej liczby ciąż u kobiet chorych na cukrzycę. Umieralność okołoporodowa noworodków matek chorych na cukrzycę, niegdyś bardzo duża, zmniejsza się obecnie w krajach o dobrym poziomie opieki zdrowotnej do około 10%, zaś w ośrodkach, w których zapewniono optymalną opiekę zarówno matce w okresie ciąży, jak noworodkowi — do 5% i mniej, zbliżając się do umieralności okołoporodowej noworodków matek bez cukrzycy (2%). Stopień zagrożenia nieutrzymaniem ciąży i powikłaniami okołoporodowymi u noworodka można do pewnego stopnia przewidzieć na podstawie obrazu klinicznego cukrzycy przed ciążą oraz na podstawie przebiegu samej ciąży. W zależności od wielkości tego ryzyka dzieli się ciężarne na kilka klas. W praktyce przyjęły się dwie takie klasyfikacje. Pierwsza, opracowana przez White, uwzględnia dane charakteryzujące cukrzycę przed okresem ciąży: wiek, w którym się ujawniła, czas jej trwania, konieczność stosowania insuliny, obecność przewlekłych powikłań, przede wszystkim angiopatii. W drugiej, zaproponowanej przez Pedersena, bierze się pod uwagę przebieg ciąży i występujące w niej powikłania (tab. 82). Ta ostatnia klasyfikacja uwypukla prognostyczne znaczenie niepomyślnych objawów w ciąży (prognostically bad signs in pregnancy, PBSP), z jakimi lekarz ma do czynienia, i dlatego jest bardziej przydatna w praktyce.