Preparaty insuliny krótko działające

Należą tu preparaty, których działanie rozpoczyna się wkrótce po wstrzyknięciu podskórnym i nie przekracza 12 h. Najstarszą i w Polsce już nie używaną postacią tej grupy insulin jest insulina bezpostaciowa zwykła (regular insulin, R.I.; ordinary insulin, O.I.). Roztwory jej są przejrzyste, kwaśne (pH = 2,8 — 3,5); ich maksymalne działanie rozpoczyna się w 1—2 h po wstrzyknięciu, trwa następnie 2 h i wygasa po 6—8 h od chwili podania. Spośród obecnie stosowanych krajowych preparatów do omawianej grupy należą: insulina krystaliczna kwaśna i obojętna (niebuforowana), insulina ma- xirapid oraz insulina semilente. Wszystkie otrzymywane są z trzustek wieprzowych i z wyjątkiem insuliny semilente zawierają znikome ilości cynku. Insulina krystaliczna kwaśna w zetknięciu z obojętnym lub lekko zasadowym odczynem tkankowym ulega wytrąceniu (punkt izoelektryczny insuliny odpowiada pH = 5,5) i dopiero później przechodzi do płynu międzykomórkowego i do krwi. W związku z małym pH może także niekiedy powodować lekki ból w czasie wstrzykiwania. Te niedogodności udało się przezwyciężyć przez rozpuszczenie wielokrotnie przekrystaliząwanej insuliny wieprzowej w roztworze buforu octanowego. Uzyskana w ten sposób insulina maxirapid Polfa (odpowiednik insuliny Actrapid Novo) działa szybciej, ale też nieco krócej niż krystaliczna. Podobnie szybciej się wchłania i jest lepiej tolerowana niż ta ostatnia insulina obojętna niebuforowana (Insulinum solutio neutralis Polfa), wprowadzona niedawno na rynek krajowy. Różnice w pełnej aktywności wymienionych wyżej preparatów nie są duże, należy jednak je brać pod uwagę, gdy stanowią jedyny rodzaj wstrzykiwanej kilka razy dziennie insuliny (np. w początkowym okresie leczenia cukrzycy). Insulina krystaliczna kwaśna i obojętna oraz insulina maxirapid są jedynymi preparatami insuliny, które wolno wstrzykiwać dożylnie. Do insulin krótko działających zalicza się także insulinę semilente, która należy do insulin cynkowych. Jest to zawiesina bezpostaciowej insuliny wieprzowej w roztworze obojętnym dzięki dodatkowi buforu octanowego. Początek jej działania, a w szczególności jego szczyt, następuje później niż innych insulin krótko działających, a samo działanie trwa dłużej — około 12 h, dzięki czemu ten preparat nadaje się dobrze do wstrzykiwania 2 razy dziennie: rano i wieczorem. Opóźniony początek działania insuliny semilente może sprawiać, że przy wyłącznym jej stosowaniu nie udaje się czasem zmniejszyć częstej u chorych na cukrzycę typu 1 hiperglikemii porannej i w tym celu łączy się w porannym wstrzyknięciu ten preparat z krócej, ale i szybciej działającą insuliną maxirapid (ten sam bufor octanowy) lub z niebuforowaną insuliną obojętną, albo toż wydłuża odstęp między wstrzyknięciem insuliny a spożyciem śniadania (p. dalej). Insuliny semilente nie wolno wstrzykiwać dożylnie.