Do badań laboratoryjnych pomocnych w rozpoznaniu zaburzeń przemiany węglowodanów i mających stąd istotne znaczenie w diagnostyce i kontroli wyrównania cukrzycy należy oznaczenie zawartości cukru (glukozy) w moczu i krwi, próby czynnościowe, których podstawą jest stymulacja komórek B wysp trzustkowych odpowiednimi bodźcami, badanie wrażliwości na insulinę oraz oznaczenie związków ketonowych w moczu i (rzadko) we krwi. W badaniach rutynowych, stosując bodźce zwiększające czynność wydzielniczą komórek B, oznacza się glikemię i ze zmian stężenia glukozy we krwi wnioskuje się pośrednio o sprawności tych komórek. Ostatnio coraz częściej oznacza się równocześnie insulinę (IRI) i inne produkty komórek B (peptyd C, proinsulinę), co daje bezpośredni wgląd in vivo w ich funkcjonowanie. Podejmowane są także próby oceny sprawności czynnościowej innych komórek wysp trzustkowych na podstawie oznaczenia we krwi wydzielanych przez nie hormonów (glukagonu, somatostatyny, polipeptydu trzustkowego).