Z wyjątkiem kwasów tłuszczowych o krótkich łańcuchach cały tłuszcz pokarmowy przedostaje się do krwi za pośrednictwem naczyń chłonnych. Komórki jelita estryfikują kwasy tłuszczowe (także wchłaniane mono- i digłicerydy) do triglicerydów i wydalają je drogą egzocytozy do przestrzeni międzykomórkowej w postaci chylomikronów, tzn. kulistych cząsteczek o średnicy 0,3—1,5 pm, składających się z rdzenia triglicerydowego (90%) oraz otoczki utworzonej przez białko (apolipoproteina B i C) i fosfolipidy; zawierają one też niewielki wagowo odsetek cholesterolu. Chylomikrony znikają z krwi z szybkością charakteryzującą się u człowieka okresem póltrwania około 20 min. Około 20% znajdujących się w nich triglicerydów przyswaja wątroba, resztę inne tkanki, przede wszystkim tkanka tłuszczowa, mięśnie i serce. Chylomikrony są usuwane z krwiobiegu przez komórki układu siateczkowo-śródbłonkowego (w wątrobie i śledzionie) oraz ulegają we krwi degradacji wskutek hydrolizy zawartych w nich triglicerydów do wolnych kwasów tłuszczowych (WKT) i glicerolu przez lipazę lipoproteinową (p. niżej). Produktem tych przemian są kompleksy lipidowo-białkowe, zawierające znacznie mniej triglicerydów, więcej natomiast cholesterolu i jego estrów (tzw. cząstki wtórne albo resztkowe, odpowiadające prawdopodobnie lipoproteinom o pośredniej gęstości — IDL). Są one wyłapywane przez wątrobę, w której reszta zawartych w nich kwasów tłuszczowych jest utleniana lub zostaje wykorzystana do syntezy nowych lipoprotein. Katabolizm chylomikronów ulega zahamowaniu w razie braku lipazy lipoproteinowej (wady genetycznej, przekazywanej przez autosomalny gen recesywny). W obrazie klinicznym objawami charakterystycznymi są: mleczne osocze na czczo oraz powiększenie wątroby i śledziony, zwłaszcza narastające po posiłkach zawierających tłuszcz, co może powodować występowanie bólów w nadbrzuszu. Obok chylomikronów pokarmowych z krwią przenoszone są także triglicerydy endogenne, syntetyzowane w wątrobie. Są to tzw. lipoproteiny o bardzo małej gęstości (very low density lipopiotein = VLDL). Zawierają one około 50% triglicerydów, apolipoproteinę B i C, fosfolipidy i cholesterol. W wyniku działania lipazy lipoproteinowej uwalniają WKT, same ulegając przekształceniu do lipoprotein o pośredniej gęstości (intermediate density lipoprotein = IDL) i ostatecznie do lipoprotein o małej gęstości (Low density lipoprotein = LDL), stanowiących w rozdziale elektroforetycznym lipoproteiny. Te ostatnie zawierają do 40% cholesterolu i estrów cholesterolowych. Reagują one ze swoistymi receptorami błon komórkowych w wątrobie i obszarze pozawątrobowym (fibroblasty, limfocyty), a następnie wnikają do wnętrza tych komórek i ulegają w nich rozkładowi. Interakcja LDL ze swoistymi receptorami błonowymi determinuje drogą mechanizmu „down regulation” syntezę endogennego cholesterolu, wytwarzanego w komórkach i wykorzystywanego do budowy struktur (błon). Genetycznie uwarunkowany niedobór receptorów LDL stanowi podstawowe zaburzenie w tzw. samoistnej hipercholesterolemii.
O autorze
powiązane posty
Ostatnie wpisy
- Dieta pudełkowa odchudzająca – skuteczna metoda na zdrową redukcję wagi
- Nabiał niskotłuszczowy – zdrowa alternatywa, czy pułapka?
- Witamina H (biotyna) – właściwości, źródła i dawkowanie
- Podstawowe zasady zdrowego odchudzania: klucze do sukcesu
- Czosnek czerwony – właściwości, działanie i zastosowanie zdrowotne
zakątek zdrowia
Archiwa
- kwiecień 2025
- marzec 2025
- luty 2025
- listopad 2024
- czerwiec 2024
- maj 2024
- kwiecień 2024
- listopad 2023
- maj 2023
- kwiecień 2023
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
Dieta dla pracujących fizycznie – jak zwiększyć wydajność?
Dieta odgrywa kluczową rolę w życiu osób wykonujących ciężką pracę fizyczną, a jej wpływ na wydajność i samopoczucie jest nie do przecenienia. …Oznaczenie cukru w moczu
To proste badanie, wykonywane najdawniej w celu rozpoznania i kontroli leczenia cukrzycy, znajduje nadal najszersze zastosowanie w większości krajów, w tym także …Zmiany anatomopatologiczne w cukrzycy
Zmiany morfologiczne, które stwierdza się w cukrzycy, można podzielić na takie, które wiążą się z etiologią tej choroby, oraz na ujawniające się …Doustny test tolerancji glukozy
O ile stwierdzenie cukrzycy u dzieci, zwłaszcza młodszych, na podstawie obrazu klinicznego może nastręczać trudności, to zakres badań laboratoryjnych potrzebnych do ustalenia …Przyczyny uzależnień. Skąd się biorą uzależnienia?
Uzależnienie to jedna z najpoważniejszych chorób współczesnej cywilizacji. Problem dotyczy wszystkich grup społecznych i nie ogranicza się wyłącznie do alkoholizmu, narkomanii czy …Zmiany anatomopatologiczne w nerwach obwodowych w cukrzycy
W cukrzycy nie ma swoistych zmian morfologicznych w neuronach ośrodkowego układu nerwowego. Wysunięta przed laty koncepcja encefalopatii cukrzycowej, której podłożem miały być …Jak schudnąć po 40? Kluczowe przyczyny i efektywne strategie
Dlaczego odchudzanie staje się coraz trudniejsze po 40. roku życia? W miarę jak przekraczamy ten wiek, nasz metabolizm zwalnia, co często prowadzi …Insulina we krwi
W wyższych organizmach insulina pełni przede wszystkim funkcję hormonu dokrewnego (endokrynnego), tzn. jest wydzielana przez syntetyzujące ją komórki B wysp trzustkowych do …Budowa, biosynteza i wydzielanie polipeptydu trzustkowego
Ludzki polipeptyd trzustkowy (hPP) jest pojedynczym łańcuchem, składającym się z 36 aminokwasów, o masie cząsteczkowej około 4200. U ssaków różnice w budowie …Teoria metaboliczna
W świetle tej teorii występowanie mikroangiopatii jest następstwem niedoboru insuliny i spowodowanych nim zaburzeń metabolicznych, przede wszystkim hiperglikemii. Zmiany naczyniowe stanowić zatem …W jaki sposób najskuteczniej leczyć uzależnienia? Terapia Nałęczów opinie – ośrodek leczenia uzależnień
Uzależnienia to jedne z najpoważniejszych chorób naszych czasów. Zaczynają się od niepozornej chęci sprawienia sobie małej przyjemności, zrelaksowania się, chwilowej ucieczki od …
Najnowsze komentarze