Alergia skórna wczesna

Może ona być miejscowa lub uogólniona. Odczyn w miejscu wstrzyknięcia insuliny pojawia się już po 2 h w postaci jasnoczerwonego nacieku niezbyt twardego i nieostro odgraniczonego od otoczenia, o średnicy 5—10 cm. Sporadycznie może wystąpić martwica skóry (odczyn Arthusa). Czasem zmiany skórne w miejscu wstrzyknięcia pojawiają się po 3—4 h, znikają po 1—2 dniach i mają charakter pośredni między odczynem wczesnym a późnym (odczyn wczesny opóźniony). Odczyn uogólniony jest często poprzedzony natychmiastowym odczynem miejscowym. Zmiany mają postać rozsianych po całym ciele plamistych wykwitów w przypadkach lżejszych i swędzącej uogólnionej pokrzywki z obrzękiem Ouinckego, obrzękiem stawów i gorączką w przypadkach cięższych. Najgroźniejszą postacią uogólnionego odczynu uczuleniowego jest wstrząs anafilaktyczny, który przebiega z obrzękiem głośni, skurczem oskrzeli i spadkiem ciśnienia tętniczego krwi. Wczesne odczyny alergiczne na insulinę są wywołane obecnością w stężeniach ponadprogowych humoralnych przeciwciał alergicznych (reagin), należących do immunoglobulin E, i są wyrazem nadwrażliwości na ten hormon typu humoralnego. Występująca w około 1/3 przypadków natychmiastowej alergii insulinowej różnego stopnia insulinooporność zależy od równoczesnego zwiększenia się stężenia w surowicy immunoglobulin G wiążących insulinę. W przypadku wystąpienia objawów alergii podczas stosowania insuliny należy wyjaśnić, czy są one wywołane nadwrażliwością na sam hormon czy na dodatki do jego preparatów lub środki odkażające. W tym celu wykonuje się próbę wrażliwości na insulinę. Śródskórnie wstrzykuje się 0,1 ml roztworu insuliny, rozcieńczonej izotonicznym roztworem chlorku sodowego w stosunku 1 : 10 (co odpowiada 0,4 j.m.), zaś w przypadku wyraźnych objawów alergii (wczesnej uogólnionej) w stosunku 1 : 50 lub 1 : 100 (odpowiednio 0,08 i 0,04 j.m.) w okolicę międzyłopatkową lub na przedramieniu. Wynik próby odczytuje się po 15, 30 i 60 min oraz po 6, 12 i 24 h. Za dodatni odczyn wczesny lub późny uważa się obecność bąbla pokrzywkowego o średnicy większej niż 1 cm lub rumienia o powierzchni przekraczającej 1 cm2. Miejscowe odczyny późne, poza wyjątkowo silnymi, nie wymagają leczenia. Jeżeli wystąpiły na udzie, należy zmienić miejsce wstrzykiwania insuliny, np. w okolicę ramion. Duże trudności nastręcza natomiast leczenie wczesnej alergii uogólnionej. U osób z małym zapotrzebowaniem na insulinę można podjąć próbę leczenia doustnego (pochodnymi sulfonylomocznika i biguanidu), co jednak rozwiązuje problem tylko na ograniczony okres. Czasem uzyskuje się ustąpienie objawów alergii przez zmianę gatunku insuliny, np. wołowej na wieprzową albo ludzką. W przypadku uczulenia na samą insulinę przeprowadza się leczenie odczulające, które może być szybkie lub przedłużone. W tym celu stosuje się insulinę maxirapid, której wstępna, wstrzykiwana podskórnie dawka wynosi 0,1 ml roztworu 10-krotnie bardziej rozcieńczonego niż stężenie dające odczyn skórny. Jeżeli ta dawka nie powoduje odczynu, to w odczulaniu szybkim wstrzykuje się po 2 h dawkę 10-krotnie większą i w ten sposób dochodzi do terapeutycznej dawki insuliny. Jeżeli natomiast w czasie odczulania po którejś z wzrastających dawek tego hormonu wystąpi miejscowy odczyn, powraca się do dawki, która ją poprzedzała i wstrzykuje się ją 2—3-krotnie co 2 h. Dopiero potem wstrzykuje się dawkę, która poprzednio okazała się zbyt duża. W odczulaniu przedłużonym, które stosuje się w bardziej nasilonej alergii insulinowej i przy mniejszym zapotrzebowaniu na ten hormon, jego dawkę zwiększa się wolniej (np. przez podwojenie) codziennie lub co drugi dzień, aż osiągnie się dawkę leczniczą. W przypadku kwasicy ketonowej u chorego uczulonego na insulinę tę ostatnią podaje się pod osłoną glikokortykosteroidów: np. wstrzykuje się 1 j.m. insuliny krótko działającej i 100 mg hydrokortyzonu, podwajająć dawkę insuliny co 2 h. Postępowanie we wstrząsie anafilaktycznym, spowodowanym wstrzyknięciem insuliny, jest takie samo jak we wstrząsie wywołanym innymi antygenami (epinefryna, glikokortykosteroidy, leki przeciwhistaminowe, sole wapniowe).