„Trzecia śpiączka" Węgierki

W 1956 r. Jakub Węgierko opisał występowanie u chorych na cukrzycę śpiączki, która nie odpowiadała żadnemu ze znanych w owym czasie stanów zaburzenia świadomości typowych dla tej choroby, i nazwał ją „trzecią śpiączką” dla odróżnienia od ketonowej i hipoglikemicznej. Występowała ona u osób starszych, chorujących na cukrzycę o łagodnym przebiegu. W okresie poprzedzającym wystąpienie tej śpiączki zaznaczał się brak apetytu, pojawiały wymioty, stan depresji, niepokój, bezsenność. Później dołączała się senność i wreszcie chorzy popadali w stan głębokiej śpiączki, przypominającej sen fizjologiczny. Napięcie mięśni było osłabione, zniesione były odruchy fizjologiczne. Zarówno w przypadkach opisanych przez Węgierkę, jak i później przez Larcana śpiączka tego typu zakończyła się zejściem śmiertelnym. Stężenie glukozy we krwi było miernie zwiększone (11,1—22,2 mmol/l=200—400 mg%), nie stwierdzono kwasicy metabolicznej ani zmian w składzie elektrolitów surowicy. Badanie anatomopatologiczne nie dało wyjaśnienia wystąpienia śpiączki, wykazując jedynie objawy łagodnej miażdżycy tętnic mózgowych i znaczny zanik tłuszczowy trzustki. Zdaniem Węgierki przyczyną wystąpienia „trzeciej śpiączki” są swoiste dla cukrzycy zaburzenia metabolizmu ośrodków podwzgórza. Dla należytej oceny tego zespołu objawów, jak również dla ustalenia, jak dalece ten zespół jest patogenetycznie powiązany z cukrzycą, niezbędne jest nagromadzenie większej liczby obserwacji.