Podejmując szkolenie chorego na cukrzycę należy uwzględnić jego wiek, rodzaj cukrzycy, stan emocjonalny, poziom wykształcenia, zdolność przyswojenia sobie wiadomości, a także sytuację socjalną i ekonomiczną. Odmiennie przebiega edukacja zdrowotna u dzieci i ludzi dorosłych. Program i metody nauczania zależą także od okresu choroby i wyróżnia się 3 etapy nauczania. Okres bezpośrednio po ustaleniu rozpoznania. W początkowej fazie cukrzycy głównym celem przekazywania choremu informacji o niej jest pomoc w przezwyciężaniu lęku, niepokoju czy wzburzenia i stabilizacja jego emocjonalnej reakcji na tę chorobę, którą pojmuje jako zagrożenie życia, przekreślenie planów na przyszłość, zapowiedź krytycznej sytuacji dla rodziny. Rozpoczynając szkolenie podstawowe, w tym okresie kładzie Się duży nacisk na te właśnie problemy, sięgając po rzeczowe argumenty, które cukrzycę przedstawiają jak stan „zdrowia uwarunkowanego”. Bardzo pomocne jest przytoczenie przykładów dużych osiągnięć ludzi chorych na cukrzycę (polityków, aktorów, sportowców). Jest to trudna, a zarazem bardzo ważna faza edukacji osoby z cukrzycą, często rzutująca na jej zachowanie zdrowotne w późniejszym okresie.