Pochodne sulfonylomocznika

Są one głównymi przedstawicielami grupy leków zwiększających wydzielanie insuliny. Działanie to stwierdzono zarówno in vitro, jak i in vivo i ta właściwość stanowi jeden z elementów mechanizmu leczniczego działania pochodnych sulfonylomocznika w cukrzycy. W przeciwieństwie do glukozy, która powoduje dwufazowe wydzielanie insuliny, wywołują one jednorazowy wyrzut tego hormonu już wytworzonego i zdeponowanego w ziarnistościach komórek B. Omawiane leki ponadto wyraźnie zwiększają wpływ glukozy na pobudzanie sekrecji insuliny, przy czym synergizm ten nasila się w miarę zwiększania się stężenia tego cukru w środowisku otaczającym komórki B. To wzmacnianie insulinotropowego wpływu glukozy przez pochodne sulfonylomocznika zmienia się jednak z upływem czasu i po dłuższym okresie ich podawania przyrost insulinemii po obciążeniu glukozą jest już taki sam lub wręcz mniejszy aniżeli w badaniach wstępnych. To spostrzeżenie przemawia za tym, że pobudzenie wydzielania insuliny przez komórki B jest tylko jednym z mechanizmów przeciwcukrzycowego działania opisywanych leków. Dotychczas nie wyjaśniono w pełni, w jaki sposób pochodne sulfonylomocznika zwiększają wydzielanie insuliny. Przypuszcza się, że działanie to polega głównie na interakcji z nieswoistym receptorem błony komórek B i pobudzeniu na tej drodze cyklazy adenylanowej i (lub) hamowaniu fosfodiesterazy, w rezultacie czego dochodzi do zwiększenia stężenia cAMP. Pod uwagę bierze się także możliwość bezpośredniej depolaryzacji błony komórek B przez te leki i spowodowanie napływu jonów wapniowych do cytozolu bez udziału cAMP. Nasilenie przez pochodne sulfonylomocznika pobudzania przez glukozę wydzielania insuliny jest więc prawdopodobnie wynikiem zwiększonego gromadzenia się w cytozolu jonów wapniowych, napływających zarówno ze zbiorników cytoplazmatycznych, jak i przestrzeni zewnątrzkomórkowej.