Wysiłek fizyczny

Dzieci cechuje duża aktywność fizyczna i wysiłek jest ważnym elementem programu terapeutycznego u chorujących na cukrzycę. Mogą one uprawiać ćwiczenia gimnastyczne przewidziane dla ich rówieśników, mogą też uprawiać sporty. Szczególnie dużą wartość leczniczą mają systematyczne wysiłki fizyczne włączone trwale do codziennych zajęć. Przeciwwskazaniem do większej aktywności fizycznej są: niewyrównana cukrzyca, w której wysiłek może spowodować lub pogłębić ketozę, zaawansowane przewlekle powikłanie cukrzycy, zwłaszcza retinopatia proliferacyjna, nefropatia i neuropatia, a także skłonność do hipoglikemii (np. w okresie remisji cukrzycy). U dzieci leczonych insuliną najczęstszym powikłaniem ćwiczeń gimnastycznych lub sportowych jest właśnie wystąpienie niedocukrzenia krwi. Dlatego też należy je dokładnie pouczyć o zasadach, jakich należy przestrzegać przed podejmowaniem większych wysiłków fizycznych. Najlepiej też jest organizować dla tych dzieci zajęcia gimnastyczne lub sportowe w porze przypadającej po posiłku. Dzieci podejmujące ćwiczenia powinny mieć przy sobie zawsze kilka kostek cukru. W razie organizowania wycieczki lub zawodów należy podręczną apteczkę zaopatrzyć w ampułki 40% roztworu glukozy i ampułki glukagonu (po 1 mg). O wpływie wysiłku na stan metaboliczny dziecka chorego na cukrzycę należy zawsze pamiętać, gdy zmianie ulega jego tryb życia, np. na wycieczkach, w czasie wakacji. Zachodzi wówczas często potrzeba zmniejszenia dobowej dawki insuliny. Jest natomiast wielkim błędem odstawienie chociażby jednego nawet wstrzyknięcia tego hormonu w związku z przewidywaną zwiększoną aktywnością fizyczną. Znane są przypadki wystąpienia ketonowej śpiączki cukrzycowej u dzieci, które przerwały wstrzykiwanie insuliny na jeden dzień podczas niedzielnej wycieczki. Organizowanie obozów i kolonii letnich dla dzieci chorych na cukrzycę ma właśnie na celu umożliwienie im uprawiania ćwiczeń i sportów w warunkach dobrej kontroli metabolicznej.