Przeszczepianie trzustki

Wyleczenie z cukrzycy jest teoretycznie i praktycznie możliwe przez przeszczepienie choremu na cukrzycę trzustki pobranej ze zwłok „zdrowego” (nie chorującego za życia na cukrzycę) dawcy. Z badań doświadczalnych wynika, że większe nadzieje pod tym względem rokuje na przyszłość przeszczepienie izolowanych wysp trzustkowych, jednak w praktyce klinicznej podejmowano na razie głównie próby przeszczepienia całego gruczołu lub jego części. Mimo niewątpliwego postępu w wykonywaniu tego zabiegu i stosowanej następnie immunosupresji (cyklosporyna A), dotychczasowe wyniki są mało zachęcające. W 5 czołowych ośrodkach, zajmujących się tym problemem, do końca 1980 r. wykonano łącznie 128 przeszczepów trzustki ludzkiej u 118 pacjentów, z czego w okresie zamknięcia tego zestawienia żyło tylko 15, w tym 4 dłużej niż 1 rok. W ostatnich latach wprowadzono istotne zmiany w technice operacyjnej zmniejszające ryzyko samego zabiegu, jak i niebezpieczeństwa będące wynikiem odrzucenia przeszczepu; składają się na nie: 1) przeszczepienie tylko trzonu i ogona wraz z naczyniami śledzionowymi do naczyń biodrowych, 2) zamknięcie przewodów trzustkowych syntetycznym polimerem (neoprenem) oraz 3) wewnątrzotrzewnowe umieszczenie przeszczepu, co ułatwia wchłonięcie resztkowego, nieaktywnego soku trzustkowego. Można oczekiwać, że tak zmodyfikowany zabieg przeszczepienia trzustki częściej będzie uwieńczony sukcesem aniżeli to miało miejsce w przeszłości. U większości pacjentów, u których nie było doraźnych komplikacji technicznych ani wczesnego odrzucenia przeszczepu, przemiana węglowodanów po zabiegu uległa całkowitej lub prawie całkowitej normalizacji. Mimo wszystko ten sposób leczenia cukrzycy pozostaje nadal eksperymentem klinicznym, a jego przydatność oraz zakres wskazań do jego podejmowania będzie można ustalić dopiero po nagromadzeniu większej liczby przypadków w dłuższym okresie. Już dzisiaj wszakże można stwierdzić, że nawet w razie powodzenia ten typ terapii cukrzycy będzie miał — z uwagi na ograniczone możliwości pozyskania trzustki do przeszczepu — także bardzo ograniczony zasięg. Obecnie przeszczepienia trzustki dokonuje się najczęściej równocześnie z przeszczepieniem nerki pacjentom z niewydolnością nerek na tle nefropatii cukrzycowej i ze złym rokowaniem ogólnym. Prawdopodobnie także w przyszłości głównymi kandydatami do przeszczepienia trzustki będą chorzy na cukrzycę z zaawansowaną nefropatią cukrzycową oraz ci, dla których rozwój późnych powikłań cukrzycy stanowi większe zagrożenie niż przewlekła immunosupresja.