Rodzaje cukrzycy u dzieci

Około 1—5% wszystkich przypadków cukrzycy rozpoznaje się przed 15 r.ż. Dość duży zakres tego odsetka zależy do pewnego stopnia od braku — jak dotąd — odpowiednio wystandaryzowanych badań chorobowości wskutek cukrzycy dziecięcej. W większości badań skryningowych w kierunku cukrzycy pomijano bowiem grupę populacji poniżej 14—15 r.ż.. Ponadto w rachubę wchodzi zapewne wpływ czynnika etnicznego (genetycznego): w krajach Dalekiego: Wschodu, wśród mieszkańców Oceanii, Murzynów, Indian północnoamerykańskich cukrzyca typu 1, w tym cukrzyca dziecięca, jest znacznie rzadsza niż wśród ludności kaukaskiej. W Polsce częstość występowania cukrzycy wśród dzieci jest raczej bliska dolnej granicy wyżej podanego zakresu. Wbrew powszechnemu przekonaniu cukrzyca występująca u dzieci nie ma jednolitego przebiegu i nie można wszystkich jej przypadków zaliczyć do typu 1 tej choroby. Zaburzenie przemiany węglowodanów może ujawniać się w różnej formie, przy czym duże znaczenie ma wiek, w którym ujawniła się choroba. W tym okresie życia cukrzyca występuje bardzo rzadko, nastręcza jednak największe trudności diagnostyczne i terapeutyczne. Wyróżnia się 2 rodzaje zaburzeń przemiany węglowodanów, jakie mogą pojawić się w krótkim odstępie czasu po urodzeniu: Przemijająca cukrzyca okresu noworodkowego. To zaburzenie występuje zwykle między 5 a 20 dniem po urodzeniu, najczęściej u dzieci o małej urodzeniowej masie ciała, po ciąży, w której przebiegu ujawniły się objawy niewydolności łożyska. Uważa się, że jego przyczyną jest niedojrzałość komórek B wysp trzustkowych, których największy rozwój przypada na ostatni trymestr życia płodowego (p. str. 455). Początek choroby jest nagły i u wielu spośród noworodków (niemowląt) pierwsza oznaczona wartość glikemii przekracza 55,5 mmol/1 (1000 mg%). Zwraca uwagę, że mimo tak dużej hiperglikemii ketoza i kwasica ketonowa występują rzadko. W obrazie klinicznym na pierwszy plan wysuwają się takie objawy, jak częste moczenie się dziecka, chudnięcie i znaczne odwodnienie, które rozwija się na przestrzeni 2—3 dni. Ten stan wymaga stosowania insuliny i szybkiego uzupełnienia strat wody i elektrolitów, podobnie jak trwała cukrzyca wieku niemowlęcego. Ponieważ noworodki i niemowlęta są bardzo wrażliwe na działanie insuliny, konieczne jest częste oznaczanie glikemii po podaniu tego hormonu. Zaburzenie to ustępuje samorzutnie po upływie 1—3 miesięcy i dotąd nie wiadomo, czy jest ono zapowiedzią większego zagrożenia rozwojem cukrzycy w przyszłości.