W usuwaniu nadmiaru cholesterolu z komórek do wątroby, która jest głównym narządem wydalającym go z organizmu, szczególną rolę odgrywa swoisty system transportu związany z obecnością we krwi lipoprotein o dużej gęstości (high density lipoprotein = HDL). Te cząsteczki w kształcie cewek zawierają około 50% białka (apolipoproteinę A I i A II) i dużą ilość fosfolipidów. Mając duży ładunek elektryczny wędrują najszybciej podczas elektroforezy i dlatego określa się je jako lipoproteiny a. Przypuszcza się, że HDL pobierają cholesterol w tkankach: 1) na zasadzie jego fizycznego przechodzenia z błon komórkowych do przylegających do tych błon cząsteczek HDL, oraz 2) przy udziale acylotransferazy lecytyno-cholesterolowej (lecithin-cholesterol acyltransierase, LCAT), która katalizując estryfikację cholesterolu z uwolnioną z lecytyny grupą acylową (kwasem tłuszczowym) nadaje mu właściwości hydrofobowe, co powoduje jego przesunięcie od fazy wodnej osocza do rdzenia cząsteczki HDL. Te ostatnie, obładowane cholesterolem, przybierają kształt sferyczny i są transportowane z krwią do wątroby, która po oddzieleniu cholesterolu wydala go z żółcią (w postaci wolnych steroli i kwasów żółciowych). Zaburzenia tego systemu doprowadzają do gromadzenia się we krwi w nadmiarze poszczególnych frakcji lipoprotein, czyli do wystąpienia hiperlipoproteinemii. Mogą one być pierwotne, gdy przyczyna gromadzenia się określonej frakcji jest uwarunkowana genetycznie (niedobór enzymu, niedobór receptora), oraz wtórne, występujące najczęściej w razie nadmiernego uwalniania rezerw tłuszczu i zwiększonej podaży kwasów tłuszczowych. Stosując elektroforetyczny rozdział lipoprotein surowicy, można wyróżnić kilka typów hiperlipoprotcinemii i ta klasyfikacja jest obecnie powszechnie stosowana. Pobranie kwasów tłuszczowych z lipoprotein przez tkanki pozawątrobowe jest poprzedzone hydrolizą zawartych w nich triglicerydów. Proces ten jest katalizowany na powierzchni śródbłonka naczyniowego przez lipazę lipopioteinową. Krew nie zawiera prawidłowo większej ilości tego enzymu, jest on natomiast uwalniany z komórek śródbłonka przez heparynę. Lipaza lipoproteinowa wymaga dla pełnej aktywności jako kofaktorów apolipoproteiny CII i fosfolipidów, których dostarczają zarówno chylomikrony, jak i VLDL. W naczyniach tkanki tłuszczowej aktywatorem lipazy lipoproteinowej jest insulina. Uwolnione z lipoprotein kwasy tłuszczowe są w większości od razu transportowane do przylegających tkanek, część ich trafia jednak do krwi, gdzie ich losy są takie same, jak kwasów tłuszczowych oddawanych do krwi przez tkankę tłuszczową. Kwasy tłuszczowe wiążą się luźno z albuminą, przy czym z 1 mol białka łączą się 3 mol WKT. Ich stężenie we krwi na czczo wynosi 0,1—0,2 mmol/1 osocza, po posiłku zwiększa się do 0,5 mmol/1, zaś w stanach nasilonej lipolizy (głód, cukrzyca) może osiągać stężenie jeszcze większe. Okres półtrwania WKT w osoczu wynosi 2—4 min. Chociaż więc ich zawartość w osoczu nie jest duża, szybkość obrotu jest dostateczna, aby spowodować przejście znacznej ich ilości do tkanek. Przenikanie WKT do komórek zależy jedynie od ich stężenia w osoczu. W komórkach nie są magazynowane w stanie wolnym, lecz albo ulegają utlenieniu, albo reestryfikacji do triglicerydów. Kwasy tłuszczowe w warunkach metabolizmu tlenowego są ważnym źródłem energii dla większości tkanek, w szczególności dla mięśni prążkowanych i dla mięśni serca: ten ostatni około 70% zużywanego tlenu wykorzystuje na utlenienie kwasów tłuszczowych. W tkance tłuszczowej kwasy tłuszczowe pobrane z krwi służą głównie jako substrat do syntezy triglicerydów. Najbardziej zróżnicowane są losy kwasów tłuszczowych w wątrobie, w której są utleniane, wykorzystywane do syntezy VLDL i przekształcane do związków ketonowych.
O autorze
powiązane posty
Ostatnie wpisy
- Dieta pudełkowa odchudzająca – skuteczna metoda na zdrową redukcję wagi
- Nabiał niskotłuszczowy – zdrowa alternatywa, czy pułapka?
- Witamina H (biotyna) – właściwości, źródła i dawkowanie
- Podstawowe zasady zdrowego odchudzania: klucze do sukcesu
- Czosnek czerwony – właściwości, działanie i zastosowanie zdrowotne
zakątek zdrowia
Archiwa
- kwiecień 2025
- marzec 2025
- luty 2025
- listopad 2024
- czerwiec 2024
- maj 2024
- kwiecień 2024
- listopad 2023
- maj 2023
- kwiecień 2023
- grudzień 2022
- listopad 2022
- sierpień 2022
- marzec 2022
- styczeń 2022
- wrzesień 2021
- sierpień 2021
- czerwiec 2021
- maj 2021
- kwiecień 2021
- grudzień 2020
- listopad 2020
- maj 2020
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- grudzień 2017
- listopad 2017
- październik 2017
- wrzesień 2017
- sierpień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- styczeń 2017
Kategorie
Warto przeczytać
Regulacja metaboliczna-glukoza
Glukoza jako regulacja metaboliczna. Stężenie glukozy we krwi napływającej do trzustki jest najsilniejszym i najważniejszym czynnikiem fizjologicznym regulującym wytwarzanie i wyrzut insuliny. …Farmakokinetyka insuliny
Wydzielona przez komórki B insulina dostaje się do krwi układu żyły wrotnej, w której jej zawartość na czczo jest przeciętnie dwa razy …Śliwki – odkryj ich zdrowotne właściwości i wartości odżywcze
Śliwki, te soczyste i słodkie owoce, nie tylko kuszą swoim smakiem, ale także kryją w sobie bogactwo zdrowotnych właściwości. Zawierają cenne witaminy, …Melon – zdrowe właściwości, wartości odżywcze i dieta odchudzająca
Melon, owoc o soczystym miąższu i orzeźwiającym smaku, to nie tylko letni przysmak, ale także bogactwo witamin i minerałów. Pełen witaminy C, …Fasola biała – zdrowotne właściwości i wartości odżywcze
Fasola biała, znana ze swoich licznych właściwości zdrowotnych, staje się coraz bardziej popularnym składnikiem zdrowej diety. Bogata w białko, błonnik oraz niezbędne …Czerwona fasola – właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Czerwona fasola, często niedoceniana w polskich kuchniach, to prawdziwa skarbnica wartości odżywczych i zdrowotnych korzyści. Bogata w białko roślinne i błonnik, stanowi …Przemiana tłuszczów
Tłuszcz stanowi najbardziej skondensowaną postać spichrzania substratów energetycznych w wyższych organizmach. Ma on 2-krotnie większą wartość energetyczną (39 kJ/g, czyli 9,3 kcal/g) …Cukrzyca typu 1
Stanowi ona najczęstszą postać cukrzycy wieku dziecięcego i wiele informacji dotyczących tego typu cukrzycy uzyskano, badając jego uwarunkowania, przebieg i powikłania u …Co jeść po treningu? Klucz do efektywnej regeneracji
Co jeść po treningu? Kluczowe składniki odżywcze Każdy, kto kiedykolwiek włożył wysiłek w intensywny trening, wie, jak ważna jest regeneracja. Odpowiednio dobrany …Zdrowie jelit pod lupą – od diagnostyki do leczenia
Zdrowie jelit to fundament naszego organizmu. Odpowiednio funkcjonujący układ pokarmowy wspiera trawienie, poprawia odporność i wpływa na nastrój. Problemy z jelitami mogą …Ouabaina
Lek ten zwiększa wyraźnie wydzielanie insuliny jedynie w badaniach in vitro i tylko wówczas, gdy stosuje się go w dawkach większych niż …
Najnowsze komentarze