Próby obciążenia insuliną i glukozą

Próba Himswortha w swoim klasycznym wykonaniu obejmuje 2 kolejne testy: w pierwszym badany otrzymuje doustnie 30 g glukozy na 1 m2 powierzchni ciała, w drugim taką samą dawkę glukozy doustnie oraz 5 j.m. insuliny krótko działającej na 1 m2 powierzchni ciała dożylnie. Glikemię oznacza się co 10 min przez 60 min. Planimetrycznie oblicza się wielkość powierzchni zakreślonej przez krzywe glikemiczne podczas kolejnych testów i z porównania powierzchni I (działanie insuliny) i powierzchni G (działanie glukozy) oblicza się wskaźnik wrażliwości na insulinę (I/G). Prawidłowo wynosi on około 1,0, w cukrzycy typu 1 i innych chorobach cechujących się zwiększoną wrażliwością na ten hormon osiąga wartości wyższe, w cukrzycy typu 2 i chorobach o zmniejszonej wrażliwości — niższe. W próbie Engel-Scotta badanemu wstrzykuje się dożylnie 0,1 j.m. insuliny krótko działającej na kg masy ciała, a po 30 min podaje się do spożycia 0,8 g glukozy na kg masy ciała. U ludzi zdrowych po zmniejszeniu się glikemii w 30 min następuje jej wzrost powyżej wartości wyjściowej, spowodowany zarówno działaniem mechanizmu regulacyjnego, jak i spożyciem glukozy. W przypadku nadwrażliwości na insulinę krzywa glikemiczna pozostaje przez cały czas poniżej wartości wyjściowej. Ta próba jest szczególnie przydatna w badaniach diagnostycznych w stanach niedoczynności części gruczołowej przysadki i kory nadnerczy, gdyż zmniejsza ryzyko hipoglikemii. Dokładną ocenę wrażliwości na insulinę uzyskuje się także przez podwójne dożylne obciążenie glukozą w dawce 0,33 g tego cukru na kg masy ciała, w którym równocześnie z drugą dawką glukozy wstrzykuje się dożylnie insulinę krótko działającą w dawce 0,3 j. na kg masy ciała. Przyrost współczynnika przyswajania glukozy K (A K) jest wykładnikiem działania insuliny egzogennej.