Małżeństwo i planowanie rodziny

Jest to problem głównie chorych na cukrzycę typu 1, gdyż ona właśnie jest najczęstsza w wieku, w którym wstępuje się w związek małżeński. Choroba ta nie stanowi przeciwwskazania do zawarcia małżeństwa i przy prawidłowym jej leczeniu zarówno mężczyzna, jak i kobieta zachowują zdolności rozrodcze. Z badań przeprowadzonych w Warszawie wynika nawet, że chorzy na cukrzycę w wieku do 41 lat częściej pozostają w związku małżeńskim niż ich rówieśnicy z ogólnej populacji. Chodzi o ciążę u chorej na cukrzycę, o dziedziczne przekazywanie predyspozycji do tej choroby oraz o kwestię pożycia seksualnego. Kobieta chora na cukrzycę jest w gorszej sytuacji w małżeństwie aniżeli mężczyzna, albowiem jest dodatkowo narażona na niebezpieczeństwo związane z ciążą. Poza tym w takim przypadku większe jest ryzyko poronienia, śmierci okołoporodowej noworodka, czy też urodzenia dziecka z pojedynczą wadą rozwojową lub mnogimi wadami. Bardzo dokładna kontrola cukrzycy w przebiegu ciąży — przy aktywnej współpracy samej pacjentki — to zagrożenie wybitnie zmniejsza, ale go całkowicie nie usuwa. Kobiety chore na cukrzycę powinny także unikać antykoncepcji hormonalnej, gdyż wpływa ona niekorzystnie na przemianę węglowodanów. W tym celu najlepiej jest dokonać trwałej sterylizacji przez podwiązanie jajowodów po pierwszej lub drugiej prawidłowo przebiegającej ciąży i porodzie. Chociaż etiologia cukrzycy typu 1 i typu 2 jest różna, w obu postaciach tej choroby istotne znaczenie ma czynnik genetyczny i możliwość wystąpienia cukrzycy u dzieci ludzi chorych na cukrzycę jest większa niż u zdrowych. Z tych względów należy odradzać małżeństwo wówczas, gdy oboje partnerzy chorują na cukrzycę i zamierzają mieć dzieci. Duże jest także zagrożenie wystąpieniem cukrzycy u dziecka, jeżeli tylko jedno z rodziców jest chore na cukrzycę, a drugie jest co prawda zdrowe, ale ma w rodzinie krewnych (zwłaszcza pierwszego stopnia), u których ta choroba występuje. Z tych względów osobom chorym na cukrzycę należy doradzać, aby wstępowały w związek małżeński z partnerem zdrowym, najlepiej takim, który w swojej rodzinie nie ma osób dotkniętych tą chorobą, i żeby ograniczały liczbę dzieci do jednego, najwyżej do dwojga. Problemy seksualne w małżeństwie są wynikiem wpływu cukrzycy na tę sferę pożycia małżeńskiego. Zaburzenia w tym zakresie występują wyraźnie u mężczyzn, u których częstym objawem tej choroby jest impotencja; mogą one dotyczyć także kobiet, które w cukrzycy długotrwałej dość często* mają kłopoty z osiąganiem orgazmu. Trudności w.pożyciu seksualnym, które nieraz rzutują w istotny sposób na atmosferę w małżeństwie, można ograniczyć przez dokładną kontrolę cukrzycy, poradnictwo seksuologiczne i psychiatryczne, stosowanie odpowiednich leków (i unikanie leków działających na tę sferę szkodliwie, np. niektórych preparatów przeciwnadciśnieniowych), a u mężczyzn także przez wszczepienie odpowiedniej protezy. Trwałe zaburzenia seksualne są typowe dla cukrzycy długo trwającej, pojawiają się więc najczęściej w późniejszym okresie małżeństwa. W związku z tym warto zauważyć, że trudności w pożyciu seksualnym są również zjawiskiem częstym w długotrwałych, zdrowych i szczęśliwie dobranych małżeństwach. W badaniach warszawskich częstość rozwodów wśród osób chorych na cukrzycę typu 1 była tego samego rzędu, co wśród ich rówieśników z ogólnej populacji.