Somatostatyna

Poza hamowaniem wydzielania hormonu wzrostu i różnych funkcji przewodu pokarmowego polipeptyd ten zmniejsza czynność wydzielniczą komórek wysp trzustkowych, w szczególności zmniejsza wydzielanie insuliny i glukagonu. Somatostatyna zmniejsza insulinemię (IRI) na czczo oraz jej przyrosty po obciążeniu glukozą, argininą, po stymulacji B-adrenergicznej i cholinergicznej. Szczególnie silnie hamuje pierwszą fazę wydzielania insuliny, stłumienie drugiej fazy wymaga większych dawek (stężeń) tego hormonu. Powyższe efekty są wyrazem bardziej ogólnego działania somatostatyny, obejmującego zmniejszenie wewnątrzkomórkowego stężenia cAMP, a przede wszystkim zmniejszenia napływu jonów wapnia do cytozolu. Chociaż komórki A są dużo bardziej wrażliwe na hamujące działanie somatostatyny aniżeli komórki B, jej wpływ na te ostatnie trwa dłużej. Z tego względu w guzach wytwarzających powyższy hormon (somatostatinoma) najczęściej występuje łagodna cukrzyca. Obecność w wyspach trzustkowych komórek D wytwarzających somatostatynę i ich specyficzne umiejscowienie wskazują na parakrynne zależności pomiędzy nimi a komórkami A i B. Prawdopodobnie jednak wpływ na czynność komórek wysp trzustkowych wywiera także somatostatyna obecna we krwi, wytwarzana w miejscach odległych. Sugeruje się nawet, że dociera ona z krwią tętniczą szybciej do komórek docelowych aniżeli somatostatyna transportowana przez połączenia międzykomórkowe.