Epidemiologia encefalopatii cukrzycowej

Oblicza się, że choroba naczyniowa nóg, doprowadzająca do zgorzeli stopy, jest przeciętnie 20 razy częstsza wśród chorych na cukrzycę aniżeli w populacji ogólnej. Kobiety są nią bardziej zagrożone aniżeli mężczyźni: o ile w ogólnej populacji osób z miażdżycą zarostową kończyn dolnych stosunek mężczyzn do kobiet wynosi od 4 : 1 do 6 : 1, o tyle w cukrzycy 2 : 1, lub nawet 1 : 1. Z koordynowanych przez WHO wielonarodowych badań nad chorobą naczyniową w cukrzycy wynika, że częstość amputacji wśród tych chorych, będących w średnim wieku, wynosi średnio 2,2% wśród mężczyzn i 1,4% wśród kobiet. Należy sądzić, że odsetki te są większe w starszych grupach wieku, bowiem spośród determinant określających występowanie i nasilenie choroby naczyniowej nóg w cukrzycy na pierwszym miejscu należy wymienić właśnie wiek chorych. Zwykłym badaniem klinicznym stwierdza się objawy choroby naczyniowej nóg u około 25°/o osób z cukrzycą powyżej 50 r.ż., natomiast określając wskaźnik oscylometryczny, temperaturę skóry, a zwłaszcza stosując bardziej dokładne metody pomiaru przepływu krwi w kończynach dolnych, nieprawidłowe wyniki uzyskuje się u ponad 50% tych chorych. Spośród innych czynników wpływających na występowanie i rozwój choroby naczyniowej nóg w cukrzycy należy wymienić czas trwania cukrzycy, jej niewyrównanie (hiperglikemia) i cięższy przebieg (leczenie insuliną). Oba ostatnie czynniki wydają się nawet silniej wpływać na chorobę naczyniową nóg niż na chorobę niedokrwienną serca. W rozwoju tej pierwszej mniejszą natomiast rolę odgrywa prawdopodobnie niezależny wpływ nadciśnienia, otyłości i hipercholesterolemii. Być może, te różnice uwarunkowań tłumaczą odmienność geograficznego zróżnicowania choroby niedokrwiennej serca i choroby naczyniowej nóg. Co prawda najmniejszą częstość choroby naczyniowej nóg zanotowano w krajach Dalekiego Wschodu (Tokio, Hong-Kong), zarazem jednak stwierdzono, że wśród Indian Oklahoma, których cechuje bardzo duża zapadalność na chorobę niedokrwienną serca, częstość występowania choroby naczyniowej nóg jest bardzo mała. Choroba naczyniowa nóg może być przyczyną ciężkiego kalectwa, rzadziej natomiast niż pozostałe choroby dużych naczyń jest bezpośrednią przyczyną śmierci; najczęściej zdarza się to w ciężkiej posocznicy, w razie powikłań pooperacyjnych (w około 20% przypadków po dużych amputacjach), lub też w przypadku odmowy zgody chorego na wykonanie koniecznej amputacji i toksemii w przebiegu postępującej zgorzeli. W zestawieniu Mroszczyka w Łodzi, opartym na analizie wyników badania pośmiertnego, zgorzel stopy była bezpośrednio przyczyną zgonu 3,0% mężczyzn i 2,3% kobiet, łącznie 2,6% badanych sekcyjnie zmarłych chorych na cukrzycę.